參見:žolčžołč

波蘭語

编辑

詞源

编辑

源自原始斯拉夫語 *zьlčь (膽汁),源自原始波羅的-斯拉夫語 *źulʔ-,源自原始印歐語 *ǵʰlh₃-。與*zelenъ有關,受*žьltъ的影響。

發音

编辑

名詞

编辑

żółć f

  1. 黃色
    • 1973, Jerzy Wolff, Kształt pie̜kna, Arkady, page 210
      I tu „abstrakcje” karmiono reminiscencją z natury, z której elementy poszczególne wybrano po to, by z nich stworzyć kombinacje proste, bo złożone często z kilku zaledwie kresek barw takich jak: czerwień, żółć, błękit, z dodatkiem czasami zieleni, fioletu, oranżu.
    • 1977, Krystyna Secomska, Legenda Aleksandra Wielkiego w "Pantheonie" sandomierskim: miniatury w Kodeksie z 1335 roku, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, page 154
      Począwszy od karty 47v efekty kolorystyczne stają się bardziej agresywne (róż złamany z fioletem, jaskrawy błękit, manganowa zieleń, ostra żółć) []
    • 1982, Witold Nawrocki, Współczesność i historia: z problematyki współczesnej literatury czeskiej i słowackiej
      Życie i śmierć — i to dowodzi pośrednich koneksji Cervenia z praktyką ekspresjonistów 2 — symbolizowane są kolorami: żółć jest barwą więdnięcia i rozkładu, błękit i złoto barwą życia.
    • 2005, Edyta Gruszczyk-Kolczyńska, Wspomaganie rozwoju umysłowego trzylatków i dzieci starszych wolniej rozwijających się: książka dla rodziców, terapeutów i nauczycielek przedszkola, WSiP ISBN 9788302077197, page 157
      Przypominam: do kolorów zasadniczych zalicza się: czerwień, błękit, żółć, biel i czerń. Inne kolory – pochodne – uzyskuje się, dobierając proporcje kolorów zasadniczych i mieszając je.
  2. (生物化學) 膽汁
    • 1820, Sylwan: Dziennik nauk leśnych i Myśliwych volume I, page 63
      Ponieważ żółć pęcherzykowa ma mocniéyszy kolor, większą gorycz i iest gęstsza od téy, która prosto z wątroby do kiszek udaie się, i ponieważ wszystkie zwierzęta mięsem żyiące maią pęcherzyk, zbywa zaś na nim po większéy części tym, które roślinami karmią się; nie możeż bydź czasem, że żółć pierwsza bardziéy do trawienia zwierzęcych, a druga do roślinnych pokarmów przyda się?
    • 1986, Krystyna Flis, Wanda Konaszewska, Podstawy żywienia człowieka, WSiP ISBN 9788302028670, page 99
      Następuje emulgowanie tłuszczu i w tym procesie największą rolę odgrywa żółć. Żółć aktywuje lipazę, zmniejszając napięcie powierzchniowe tłuszczów, a tym samym zwiększa powierzchnię zetknięcia z enzymem. Żółć jest konieczna przy wchłanianiu witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E, K) i karotenów.
    • 2013, Courtney M. Townsend, Chirurgia Sabiston, Elsevier Health Sciences ISBN 9788376091624, page 376
      Po przejściu z kanalików do przewodzików żółciowych, a następnie do głównych przewodów żółciowych, żółć podlega dalszej reabsorpcji i wydzielaniu. Komórki nabłonkowe dróg żółciowych aktywnie wchłaniają zwrotnie wodę i elektrolity.
  3. 膽汁(中世紀醫學體系所認為的一種體液)
    • 1838, Aleksander Fredro, "Dożywocie", Komedye, page 305
      ŁATKA. Jasiu Jańciu dla miłości / Boga Ojca jedynego, / Nie nudź téż tak bez litości, / Bo nim przyjdzie co do czego, / Tak udręczysz, tak utrudzisz, / Tak wymęczysz, tak wynudzisz, / Że aż krew się w żółć przemienia.
    • 2008, Przegląd filozoficzno-literacki, Uniwersytet Warszawski, Instytut Filozofii
      Podstawą rozdziałów III- VII jest teoria humoralna. Czytelnik dowiaduje się, że szczególnym zagrożeniem dla ludzi nauki są flegma i czarna żółć (III). Następnie Ficino wskazuje, dlaczego intelektualiści mają duże skłonności do melancholii (IV).
  4. 憤怒,壞脾氣
    • 1979, Marian Brandys, Koniec świata szwoleżerów, Iskry, page 203
      Ten człowieczek cichy, skromny, potulny, uczynny i chętnie biedujący, tak że go młodzież koroniarska nazwała »Jezuskiem litewskim«, miał przecie w sobie żółci nie mało, którą przeciwników lub nieprzyjaciół ścigał wytrwale i zjadliwie, ale zwykle z boku lub z ukrycia.

變格

编辑

拓展閱讀

编辑
  • 參見żółćWielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN 中的內容
  • 參見波蘭語詞典PWN上有關żółć的內容