维基词典

uyanmak

土耳其语 编辑

词源 编辑

源自鄂图曼土耳其语 اویانمق (uyanmak, oyanmak, “起床，醒”)，源自原始突厥语 *od-on-，原始突厥语 *od-的自反/被动形。[1]与uyarmak (“警告，叫醒”)同源。也对比蒙古语 удах (udax, “导致，引起”)、鄂温语 хиду (hidu, “鼓动”)。

与喀喇汗语 [script needed] (oδun-, “叫醒”)、古回鹘语 [script needed] (odon-, “叫醒”)、阿塞拜疆语 oyanmaq (“叫醒”)、巴什基尔语 уяныу (uyanïw, “叫醒”)、楚瓦什语 вӑран (văran, “叫醒”)、哈萨克语 ояну (oänu, “叫醒”)、吉尔吉斯语 ойгонуу (oygonuu, “叫醒”)、土库曼语 oýanmak (“叫醒”)、乌兹别克语 uygʻonmoq (“叫醒”)同源。

发音 编辑

动词 编辑

uyanmak (第三人称单数简单现在时 uyanır)

  1. (不及物) 起床，醒
  2. (不及物，想法) 产生
  3. (不及物，比喻义) 理解，看透

变位 编辑

    肯定陈述形
单数 复数
第一人称 第二人称 第三人称 第一人称 第二人称 第三人称
ben sen o biz siz onlar
直陈式 现在简单时 uyanırım uyanırsın uyanır uyanırız uyanırsınız uyanırlar
现在进行时 uyanıyorum uyanıyorsun uyanıyor uyanıyoruz uyanıyorsunuz uyanıyorlar
过去定形 uyandım uyandın uyandı uyandık uyandınız uyandılar
过去进行时 uyanıyordum uyanıyordun uyanıyordu uyanıyorduk uyanıyordunuz uyanıyorlardı
将来简单时 uyanacağım uyanacaksın uyanacak uyanacağız uyanacaksınız uyanacaklar


    肯定疑问形
单数 复数
第一人称 第二人称 第三人称 第一人称 第二人称 第三人称
ben sen o biz siz onlar
直陈式 现在简单时 uyanır mıyım? uyanır mısın? uyanır mı? uyanır mıyız? uyanır mısınız? uyanırlar mı?
现在进行时 uyanıyor muyum? uyanıyor musun? uyanıyor mu? uyanıyor muyuz? uyanıyor musunuz? uyanıyorlar mı?
过去定形 uyandım mı? uyandın mı? uyandı mı? uyandık mı? uyandınız mı? uyandılar mı?
过去进行时 uyanıyor muydum? uyanıyor muydun? uyanıyor muydu? uyanıyor muyduk? uyanıyor muydunuz? uyanıyorlar mıydı?
将来简单时 uyanacak mıyım? uyanacak mısın? uyanacak mı? uyanacak mıyız? uyanacak mısınız? uyanacaklar mı?


    否定陈述形
单数 复数
第一人称 第二人称 第三人称 第一人称 第二人称 第三人称
ben sen o biz siz onlar
直陈式 现在简单时 uyanmam uyanmazsın uyanmaz uyanmayız uyanmazsınız uyanmazlar
现在进行时 uyanmıyorum uyanmıyorsun uyanmıyor uyanmıyoruz uyanmıyorsunuz uyanmıyorlar
过去定时 uyanmadım uyanmadın uyanmadı uyanmadık uyanmadınız uyanmadılar
过去进行时 uyanmıyordum uyanmıyordun uyanmıyordu uyanmıyorduk uyanmıyordunuz uyanmıyordular
将来简单时 uyanmayacağım uyanmayacaksın uyanmayacak uyanmayacağız uyanmayacaksınız uyanmayacaklar


    否定疑问形
单数 复数
第一人称 第二人称 第三人称 第一人称 第二人称 第三人称
ben sen o biz siz onlar
直陈式 现在简单时 uyanmaz mıyım? uyanmaz mısın? uyanmaz mı? uyanmaz mıyız? uyanmaz mısınız? uyanmazlar mı?
现在进行时 uyanmıyor muyum? uyanmıyor musun? uyanmıyor mu? uyanmıyor muyuz? uyanmıyor musunuz? uyanmıyorlar mı?
过去定时 uyanmadım mı? uyanmadın mı? uyanmadı mı? uyanmadık mı? uyanmadınız mı? uyanmadılar mı?
过去进行时 uyanmıyor muydum? uyanmıyor muydun? uyanmıyor muydu? uyanmıyor muyduk? uyanmıyor muydunuz? uyanmıyorlar mıydı?
将来简单时 uyanmayacak mıyım? uyanmayacak mısın? uyanmayacak mı? uyanmayacak mıyız? uyanmayacak mısınız? uyanmayacaklar mı?


近义词 编辑

反义词 编辑

相关词汇 编辑

参考资料 编辑

  1. ↑ Starostin, Sergei; Dybo, Anna; Mudrak, Oleg (2003), “*od-”, Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
取自“https://zh.wiktionary.org/w/index.php?title=uyanmak&oldid=6306505”