源自共同突厥語 *čak- (“擊打”)。
- 國際音標(幫助): [t͡ʃɑχˈmɑχ], [t͡sɑχˈmɑχ]
- (大不里士) 國際音標(幫助): [ʃɑχˈmɑχ] (按發音拼作 şaxmaq)
- 斷字:çax‧maq
çaxmaq
- (及物) 擊,摔,打
- 近義詞:vurmaq、çırpmaq、çalmaq
- (及物) 打火
- (及物) 開火
- bir güllə çaxmaq ― 開槍
- (不及物) 突然開始/出現
- ildırım çaxdı ― 突然雷聲大作
1954, Mohammad-Hossein Shahriar, 譯者 Hasan Javadi, Heydar Babaya Salam:حیدر بابا ایلدریملار شاخاندا
.سئللر سولار شاقیلدایوب آخاندا کچدی گلممه دیم گج اولدی
قیزلار اونا صف باغلایوب باخاندا
سلام اولسون شوکتوزه ائلوزه !
منیم دا بیر آدیم گلسین دیلوزه- Heydər Baba, ildırımlar şaxanda,
Sellər, sular şaqqıldayıb axanda,
Qızlar ona səf bağlayıb baxanda,
Salam olsun şövkətizə, elizə, Mənim də bir adım gəlsin dilizə. - Heydar Baba,當雷聲響徹天際,
當洪水沖下山坡,
女孩子們排著隊看它流過,
請將我的問候帶給部落和村裡的各位
再一次記住我和我的名字。
- (不及物) 閃爍
- (不及物,比喻義) 閃過(腦海)
- (及物) 刺入,扎入
- 近義詞:sancmaq、soxmaq
- (及物) 釘入
- 近義詞:qaxmaq
çaxmaq的變位
肯定
|
主語非過去分詞
|
çaxan
|
主語過去分詞
|
çaxmış
|
主語將來確定分詞
|
çaxacaq
|
非主語分詞
|
(mənim +) çaxdığım
|
(sənin +) çaxdığın
|
(屬施 +) çaxdığı
|
(bizim +) çaxdığımız
|
(sizin +) çaxdığınız
|
(屬施 +) çaxdığı 或 çaxdıqları
|
|
çaxıb
|
一般時間分詞
|
çaxanda
|
強化分詞
|
çaxdıqca
|
特定時間分詞
|
çaxarkən
|
情態分詞
|
çaxaraq
|
不定式
|
çaxmaq
|
|
單數
|
複數
|
|
第一
|
第二
|
第三
|
第一
|
第二
|
第三
|
直陳
|
現在
|
一般
|
çaxıram
|
çaxırsan
|
çaxır
|
çaxırıq
|
çaxırsınız
|
çaxırlar
|
完成1
|
çaxmışam
|
çaxmısan, çaxmışsan*
|
çaxmışdır
|
çaxmışıq
|
çaxmısınız, çaxmışsınız*
|
çaxmışlar
|
完成2
|
–
|
çaxıbsan
|
çaxıb(dır)
|
–
|
çaxıbsınız
|
çaxıb(dır)lar
|
過去
|
一般
|
çaxdım
|
çaxdın
|
çaxdı
|
çaxdıq
|
çaxdınız
|
çaxdılar
|
連續
|
çaxırdım
|
çaxırdın
|
çaxırdı
|
çaxırdıq
|
çaxırdınız
|
çaxırdılar
|
完成
|
çaxmışdım
|
çaxmışdın
|
çaxmışdı
|
çaxmışdıq
|
çaxmışdınız
|
çaxmışdılar
|
將來
|
確定
|
çaxacağam
|
çaxacaqsan
|
çaxacaq
|
çaxacağıq
|
çaxacaqsınız
|
çaxacaqlar
|
不定
|
çaxaram
|
çaxarsan
|
çaxar
|
çaxarıq
|
çaxarsınız
|
çaxarlar
|
過去將來
|
確定
|
çaxacaqdım
|
çaxacaqdın
|
çaxacaqdı
|
çaxacaqdıq
|
çaxacaqdınız
|
çaxacaqdılar
|
不定
|
çaxardım
|
çaxardın
|
çaxardı
|
çaxardıq
|
çaxardınız
|
çaxardılar
|
條件
|
現在
|
çaxsam
|
çaxsan
|
çaxsa
|
çaxsaq
|
çaxsanız
|
çaxsalar
|
過去
|
çaxsaydım
|
çaxsaydın
|
çaxsaydı
|
çaxsaydıq
|
çaxsaydınız
|
çaxsaydılar
|
虛擬
|
çaxam
|
çaxasan
|
çaxa
|
çaxaq
|
çaxasınız
|
çaxalar
|
勸勵
|
çaxasıyam
|
çaxasısan
|
çaxası
|
çaxasıyıq
|
çaxasısınız
|
çaxasılar
|
强制
|
现在
|
çaxmalıyam
|
çaxmalısan
|
çaxmalı
|
çaxmalıyıq
|
çaxmalısınız
|
çaxmalılar
|
过去
|
çaxmalıydım
|
çaxmalıydın
|
çaxmalıydı
|
çaxmalıydıq
|
çaxmalıydınız
|
çaxmalıydılar
|
證據
|
現在
|
çaxırmışam
|
çaxırmışsan
|
çaxırmış
|
çaxırmışıq
|
çaxırmışsınız
|
çaxırmışlar
|
過去
|
çaxıbmışam
|
çaxıbmışsan
|
çaxıbmış
|
çaxıbmışıq
|
çaxıbmışsınız
|
çaxıbmışlar
|
祈使
|
çaxım
|
çax
|
çaxsın
|
çaxaq, çaxalım*
|
çaxın
|
çaxsınlar
|
|
否定
|
主語非過去分詞
|
çaxmayan
|
主語過去分詞
|
çaxmamış
|
主語將來確定分詞
|
çaxmayacaq
|
非主語分詞
|
(mənim +) çaxmadığım
|
(sənin +) çaxmadığın
|
(屬施 +) çaxmadığı
|
(bizim +) çaxmadığımız
|
(sizin +) çaxmadığınız
|
(屬施 +) çaxmadığı 或 çaxmadıqları
|
動副詞
|
çaxmayıb
|
一般時間分詞
|
çaxmayanda
|
強化分詞
|
çaxmadıqca
|
特定時間分詞
|
çaxmayarkən
|
情態分詞
|
çaxmayaraq
|
不定式
|
çaxmamaq
|
|
單數
|
複數
|
|
第一
|
第二
|
第三
|
第一
|
第二
|
第三
|
直陳
|
現在
|
一般
|
çaxmıram
|
çaxmırsan
|
çaxmır
|
çaxmırıq
|
çaxmırsınız
|
çaxmırlar
|
完成1
|
çaxmamışam
|
çaxmamısan, çaxmamışsan*
|
çaxmamış
|
çaxmamışıq
|
çaxmamısınız, çaxmamışsınız*
|
çaxmamışlar
|
完成2
|
–
|
çaxmayıbsan
|
çaxmayıb(dır)
|
–
|
çaxmayıbsınız
|
çaxmayıb(dır)lar
|
過去
|
一般
|
çaxmadım
|
çaxmadın
|
çaxmadı
|
çaxmadıq
|
çaxmadınız
|
çaxmadılar
|
連續
|
çaxmırdım
|
çaxmırdın
|
çaxmırdı
|
çaxmırdıq
|
çaxmırdınız
|
çaxmırdılar
|
完成
|
çaxmamışdım
|
çaxmamışdın
|
çaxmamışdı
|
çaxmamışdıq
|
çaxmamışdınız
|
çaxmamışdılar
|
將來
|
確定
|
çaxmayacağam
|
çaxmayacaqsan
|
çaxmayacaq
|
çaxmayacağıq
|
çaxmayacaqsınız
|
çaxmayacaqlar
|
不定
|
çaxmaram
|
çaxmarsan, çaxmazsan
|
çaxmaz
|
çaxmarıq
|
çaxmarsınız, çaxmazsınız
|
çaxmazlar
|
過去將來
|
確定
|
çaxmayacaqdım
|
çaxmayacaqdın
|
çaxmayacaqdı
|
çaxmayacaqdıq
|
çaxmayacaqdınız
|
çaxmayacaqdılar
|
不定
|
çaxmazdım
|
çaxmazdın
|
çaxmazdı
|
çaxmazdıq
|
çaxmazdınız
|
çaxmazdılar
|
條件
|
現在
|
çaxmasam
|
çaxmasan
|
çaxmasa
|
çaxmasaq
|
çaxmasanız
|
çaxmasalar
|
過去
|
çaxmasaydım
|
çaxmasaydın
|
çaxmasaydı
|
çaxmasaydıq
|
çaxmasaydınız
|
çaxmasaydılar
|
虛擬
|
çaxmayam
|
çaxmayasan
|
çaxmaya
|
çaxmayaq
|
çaxmayasınız
|
çaxmayalar
|
勸勵
|
çaxmayasıyam
|
çaxmayasısan
|
çaxmayası
|
çaxmayasıyıq
|
çaxmayasısınız
|
çaxmayasılar
|
强制
|
現在
|
çaxmamalıyam
|
çaxmamalısan
|
çaxmamalı
|
çaxmamalıyıq
|
çaxmamalısınız
|
çaxmamalılar
|
過去
|
çaxmamalıydım
|
çaxmamalıydın
|
çaxmamalıydı
|
çaxmamalıydıq
|
çaxmamalıydınız
|
çaxmamalıydılar
|
證據
|
現在
|
çaxmayırmışam
|
çaxmayırmışsan
|
çaxmayırmış
|
çaxmayırmışıq
|
çaxmayırmışsınız
|
çaxmayırmışlar
|
過去
|
çaxmayıbmışam
|
çaxmayıbmışsan
|
çaxmayıbmış
|
çaxmayıbmışıq
|
çaxmayıbmışsınız
|
çaxmayıbmışlar
|
祈使
|
çaxmayım
|
çaxma
|
çaxmasın
|
çaxmayaq çaxmayalım*
|
çaxmayın
|
çaxmasınlar
|
|
潛在否定
|
主語非過去分詞
|
çaxammayan
|
主語將來確定分詞
|
çaxammayacaq
|
非主語分詞
|
(mənim +) çaxammadığım
|
(sənin +) çaxammadığın
|
(屬施 +) çaxammadığı
|
(bizim +) çaxammadığımız
|
(sizin +) çaxammadığınız
|
(屬施 +) çaxammadığı 或 çaxammadıqları
|
動副詞
|
çaxammayıb
|
一般時間分詞
|
çaxammayanda
|
強化分詞
|
çaxammadıqca
|
特定時間分詞
|
çaxammayarkən
|
情態分詞
|
çaxammayaraq
|
不定式
|
çaxammamaq
|
|
單數
|
複數
|
|
第一
|
第二
|
第三
|
第一
|
第二
|
第三
|
直陳
|
現在
|
一般
|
çaxammıram
|
çaxammırsan
|
çaxammır
|
çaxammırıq
|
çaxammırsınız
|
çaxammırlar
|
完成1
|
çaxammamışam
|
çaxammamısan, çaxammamışsan*
|
çaxammamışdır
|
çaxammamışıq
|
çaxammamısınız, çaxammamışsınız*
|
çaxammaşmılar
|
完成2
|
–
|
çaxammayıbsan
|
çaxammayıb(dır)
|
–
|
çaxammayıbsınız
|
çaxammayıb(dır)lar
|
過去
|
一般
|
çaxammadım
|
çaxammadın
|
çaxammadı
|
çaxammadıq
|
çaxammadınız
|
çaxammadılar
|
連續
|
çaxammırdım
|
çaxammırdın
|
çaxammırdı
|
çaxammırdıq
|
çaxammırdınız
|
çaxammırdılır
|
完成
|
çaxammamışdım
|
çaxammamışdın
|
çaxammamışdı
|
çaxammamışdıq
|
çaxammamışdınız
|
çaxammamışdılar
|
將來
|
確定
|
çaxammayacağam
|
çaxammayacaqsan
|
çaxammayacaq
|
çaxammayacağıq
|
çaxammayacaqsınız
|
çaxammayacaqlar
|
不定
|
çaxammaram
|
çaxammarsan, çaxammazsan
|
çaxammaz
|
çaxammarıq
|
çaxammarsınız, çaxammazsınız
|
çaxammazlar
|
過去將來
|
確定
|
çaxammayacaqdım
|
çaxammayacaqdın
|
çaxammayacaqdı
|
çaxammayacaqdıq
|
çaxammayacaqdınız
|
çaxammayacaqdılar
|
不定
|
çaxammazdım
|
çaxammazdın
|
çaxammazdı
|
çaxammazdıq
|
çaxammazdınız
|
çaxammazdılar
|
條件
|
現在
|
çaxammasam
|
çaxammasan
|
çaxammasa
|
çaxammasaq
|
çaxammasanız
|
çaxammasalar
|
過去
|
çaxammasaydım
|
çaxammasaydın
|
çaxammasaydı
|
çaxammasaydıq
|
çaxammasaydınız
|
çaxammasaydılar
|
虛擬
|
çaxammayam
|
çaxammayasan
|
çaxammaya
|
çaxammayaq
|
çaxammayasınız
|
çaxammayalar
|
祈使
|
çaxammayım
|
çaxamma
|
çaxammasın
|
çaxammayaq
|
çaxammayın
|
çaxammasınlar
|
註:部分變位形式可能只是假設,並非每一種變位形式都確實存在。
|
* 舊式或高語域
|
çaxmaq (定賓格 çaxmağı,複數 çaxmaqlar)
- 槍閂,炮閂
- 作此用途的火鐮或燧石