əkmək

阿塞拜疆語

發音

• 國際音標^(幫助): [ækˈmæk], [ækˈmæj]
• 斷字：ək‧mək

詞源1

源自原始突厥語 *etmek (“麵包”)。與土耳其語 ekmek、巴什基爾語 икмәк (ikmäk)同源。

名詞

əkmək (定賓格 əkməyi，複數 əkməklər)

1. (古) 麵包

變格

əkmək 的變格

	單數	複數
主格	əkmək	əkməklər
定賓格	əkməyi	əkməkləri
與格	əkməyə	əkməklərə
位格	əkməkdə	əkməklərdə
夺格	əkməkdən	əkməklərdən
定属格	əkməyin	əkməklərin

əkmək 的附屬形式

	主格
	單數	複數
mənim (“我的”)	əkməyim	əkməklərim
sənin (“你的”)	əkməyin	əkməklərin
onun (“他的”)	əkməyi	əkməkləri
bizim (“我們的”)	əkməyimiz	əkməklərimiz
sizin (“你們的”)	əkməyiniz	əkməkləriniz
onların (“他們的”)	əkməyi 或 əkməkləri	əkməkləri
	賓格
	單數	複數
mənim (“我的”)	əkməyimi	əkməklərimi
sənin (“你的”)	əkməyini	əkməklərini
onun (“他的”)	əkməyini	əkməklərini
bizim (“我們的”)	əkməyimizi	əkməklərimizi
sizin (“你們的”)	əkməyinizi	əkməklərinizi
onların (“他們的”)	əkməyini 或 əkməklərini	əkməklərini
	与格
	單數	複數
mənim (“我的”)	əkməyimə	əkməklərimə
sənin (“你的”)	əkməyinə	əkməklərinə
onun (“他的”)	əkməyinə	əkməklərinə
bizim (“我們的”)	əkməyimizə	əkməklərimizə
sizin (“你們的”)	əkməyinizə	əkməklərinizə
onların (“他們的”)	əkməyinə 或 əkməklərinə	əkməklərinə
	位格
	單數	複數
mənim (“我的”)	əkməyimdə	əkməklərimdə
sənin (“你的”)	əkməyində	əkməklərində
onun (“他的”)	əkməyində	əkməklərində
bizim (“我們的”)	əkməyimizdə	əkməklərimizdə
sizin (“你們的”)	əkməyinizdə	əkməklərinizdə
onların (“他們的”)	əkməyində 或 əkməklərində	əkməklərində
	奪格
	單數	複數
mənim (“我的”)	əkməyimdən	əkməklərimdən
sənin (“你的”)	əkməyindən	əkməklərindən
onun (“他的”)	əkməyindən	əkməklərindən
bizim (“我們的”)	əkməyimizdən	əkməklərimizdən
sizin (“你們的”)	əkməyinizdən	əkməklərinizdən
onların (“他們的”)	əkməyindən 或 əkməklərindən	əkməklərindən
	屬格
	單數	複數
mənim (“我的”)	əkməyimin	əkməklərimin
sənin (“你的”)	əkməyinin	əkməklərinin
onun (“他的”)	əkməyinin	əkməklərinin
bizim (“我們的”)	əkməyimizin	əkməklərimizin
sizin (“你們的”)	əkməyinizin	əkməklərinizin
onların (“他們的”)	əkməyinin 或 əkməklərinin	əkməklərinin

近義詞

• çörək
• əppək
• ətmək

詞源2

源自原始突厥語 *ek- (“播種”)。參見əkin (“作物，莊稼”)。與楚瓦什語 ак (ak)同源。

動詞

əkmək

1. (及物) 播種，種植
2. (及物) 生下，產下

   近義詞：törətmək、döl qoymaq

變位

əkmək的變位

肯定
主語非過去分詞			əkən
主語過去分詞			əkmiş
主語將來確定分詞			əkəcəq
非主語分詞			(mənim +) əkdiyim	(sənin +) əkdiyin	(屬施 +) əkdiyi	(bizim +) əkdiyimiz	(sizin +) əkdiyiniz	(屬施 +) əkdiyi 或 əkdikləri
			əkib
一般時間分詞			əkəndə
強化分詞			əkdikcə
特定時間分詞			əkərkən
情態分詞			əkərək
不定式			əkmək
			單數			複數
			第一	第二	第三	第一	第二	第三
直陳	現在	一般	əkirəm	əkirsən	əkir	əkirik	əkirsiniz	əkirlər
		完成1	əkmişəm	əkmisən, əkmişsən*	əkmişdir	əkmişik	əkmisiniz, əkmişsiniz*	əkmişlər
		完成2	–	əkibsən	əkib(dir)	–	əkibsiniz	əkib(dir)lər
	過去	一般	əkdim	əkdin	əkdi	əkdik	əkdiniz	əkdilər
		連續	əkirdim	əkirdin	əkirdi	əkirdik	əkirdiniz	əkirdilər
		完成	əkmişdim	əkmişdin	əkmişdi	əkmişdik	əkmişdiniz	əkmişdilər
	將來	確定	əkəcəyəm	əkəcəksən	əkəcək	əkəcəyik	əkəcəksiniz	əkəcəklər
		不定	əkərəm	əkərsən	əkər	əkərik	əkərsiniz	əkərlər
	過去將來	確定	əkəcəkdim	əkəcəkdin	əkəcəkdi	əkəcəkdik	əkəcəkdiniz	əkəcəkdilər
		不定	əkərdim	əkərdin	əkərdi	əkərdik	əkərdiniz	əkərdilər
條件	現在		əksəm	əksən	əksə	əksək	əksəniz	əksələr
	過去		əksəydim	əksəydin	əksəydi	əksəydik	əksəydiniz	əksəydilər
虛擬			əkəm	əkəsən	əkə	əkək	əkəsiniz	əkələr
勸勵			əkəsiyəm	əkəsisən	əkəsi	əkəsiyik	əkəsisiniz	əkəsilər
强制	现在		əkməliyəm	əkməlisən	əkməli	əkməliyik	əkməlisiniz	əkməlilər
	过去		əkməliydim	əkməliydin	əkməliydi	əkməliydik	əkməliydiniz	əkməliydilər
證據	現在		əkirmişəm	əkirmişsən	əkirmiş	əkirmişik	əkirmişsiniz	əkirmişlər
	過去		əkibmişəm	əkibmişsən	əkibmiş	əkibmişik	əkibmişsiniz	əkibmişlər
祈使			əkim	ək	əksin	əkək, əkəlim*	əkin	əksinlər
否定
主語非過去分詞			əkməyən
主語過去分詞			əkməmiş
主語將來確定分詞			əkməyəcəq
非主語分詞			(mənim +) əkmədiyim	(sənin +) əkmədiyin	(屬施 +) əkmədiyi	(bizim +) əkmədiyimiz	(sizin +) əkmədiyiniz	(屬施 +) əkmədiyi 或 əkmədikləri
動副詞			əkməyib
一般時間分詞			əkməyəndə
強化分詞			əkmədikcə
特定時間分詞			əkməyərkən
情態分詞			əkməyərək
不定式			əkməmək
			單數			複數
			第一	第二	第三	第一	第二	第三
直陳	現在	一般	əkmirəm	əkmirsən	əkmir	əkmirik	əkmirsiniz	əkmirlər
		完成1	əkməmişəm	əkməmisən, əkməmişsən*	əkməmiş	əkməmişik	əkməmisiniz, əkməmişsiniz*	əkməmişlər
		完成2	–	əkməyibsən	əkməyib(dir)	–	əkməyibsiniz	əkməyib(dir)lər
	過去	一般	əkmədim	əkmədin	əkmədi	əkmədik	əkmədiniz	əkmədilər
		連續	əkmirdim	əkmirdin	əkmirdi	əkmirdik	əkmirdiniz	əkmirdilər
		完成	əkməmişdim	əkməmişdin	əkməmişdi	əkməmişdik	əkməmişdiniz	əkməmişdilər
	將來	確定	əkməyəcəyəm	əkməyəcəksən	əkməyəcək	əkməyəcəyik	əkməyəcəksiniz	əkməyəcəklər
		不定	əkmərəm	əkmərsən, əkməzsən	əkməz	əkmərik	əkmərsiniz, əkməzsiniz	əkməzlər
	過去將來	確定	əkməyəcəkdim	əkməyəcəkdin	əkməyəcəkdi	əkməyəcəkdik	əkməyəcəkdiniz	əkməyəcəkdilər
		不定	əkməzdim	əkməzdin	əkməzdi	əkməzdik	əkməzdiniz	əkməzdilər
條件	現在		əkməsəm	əkməsən	əkməsə	əkməsək	əkməsəniz	əkməsələr
	過去		əkməsəydim	əkməsəydin	əkməsəydi	əkməsəydik	əkməsəydiniz	əkməsəydilər
虛擬			əkməyəm	əkməyəsən	əkməyə	əkməyək	əkməyəsiniz	əkməyələr
勸勵			əkməyəsiyəm	əkməyəsisən	əkməyəsi	əkməyəsiyik	əkməyəsisiniz	əkməyəsilər
强制	現在		əkməməliyəm	əkməməlisən	əkməməli	əkməməliyik	əkməməlisiniz	əkməməlilər
	過去		əkməməliydim	əkməməliydin	əkməməliydi	əkməməliydik	əkməməliydiniz	əkməməliydilər
證據	現在		əkməyirmişəm	əkməyirmişsən	əkməyirmiş	əkməyirmişik	əkməyirmişsiniz	əkməyirmişlər
	過去		əkməyibmişəm	əkməyibmişsən	əkməyibmiş	əkməyibmişik	əkməyibmişsiniz	əkməyibmişlər
祈使			əkməyim	əkmə	əkməsin	əkməyək əkməyəlim*	əkməyin	əkməsinlər
潛在否定
主語非過去分詞			əkəmməyən
主語將來確定分詞			əkəmməyəcəq
非主語分詞			(mənim +) əkəmmədiyim	(sənin +) əkəmmədiyin	(屬施 +) əkəmmədiyi	(bizim +) əkəmmədiyimiz	(sizin +) əkəmmədiyiniz	(屬施 +) əkəmmədiyi 或 əkəmmədikləri
動副詞			əkəmməyib
一般時間分詞			əkəmməyəndə
強化分詞			əkəmmədikcə
特定時間分詞			əkəmməyərkən
情態分詞			əkəmməyərək
不定式			əkəmməmək
			單數			複數
			第一	第二	第三	第一	第二	第三
直陳	現在	一般	əkəmmirəm	əkəmmirsən	əkəmmir	əkəmmirik	əkəmmirsiniz	əkəmmirlər
		完成1	əkəmməmişəm	əkəmməmisən, əkəmməmişsən*	əkəmməmişdir	əkəmməmişik	əkəmməmisiniz, əkəmməmişsiniz*	əkəmməşmilər
		完成2	–	əkəmməyibsən	əkəmməyib(dir)	–	əkəmməyibsiniz	əkəmməyib(dir)lər
	過去	一般	əkəmmədim	əkəmmədin	əkəmmədi	əkəmmədik	əkəmmədiniz	əkəmmədilər
		連續	əkəmmirdim	əkəmmirdin	əkəmmirdi	əkəmmirdik	əkəmmirdiniz	əkəmmirdilir
		完成	əkəmməmişdim	əkəmməmişdin	əkəmməmişdi	əkəmməmişdik	əkəmməmişdiniz	əkəmməmişdilər
	將來	確定	əkəmməyəcəyəm	əkəmməyəcəksən	əkəmməyəcək	əkəmməyəcəyik	əkəmməyəcəksiniz	əkəmməyəcəklər
		不定	əkəmmərəm	əkəmmərsən, əkəmməzsən	əkəmməz	əkəmmərik	əkəmmərsiniz, əkəmməzsiniz	əkəmməzlər
	過去將來	確定	əkəmməyəcəkdim	əkəmməyəcəkdin	əkəmməyəcəkdi	əkəmməyəcəkdik	əkəmməyəcəkdiniz	əkəmməyəcəkdilər
		不定	əkəmməzdim	əkəmməzdin	əkəmməzdi	əkəmməzdik	əkəmməzdiniz	əkəmməzdilər
條件	現在		əkəmməsəm	əkəmməsən	əkəmməsə	əkəmməsək	əkəmməsəniz	əkəmməsələr
	過去		əkəmməsəydim	əkəmməsəydin	əkəmməsəydi	əkəmməsəydik	əkəmməsəydiniz	əkəmməsəydilər
虛擬			əkəmməyəm	əkəmməyəsən	əkəmməyə	əkəmməyək	əkəmməyəsiniz	əkəmməyələr
祈使			əkəmməyim	əkəmmə	əkəmməsin	əkəmməyək	əkəmməyin	əkəmməsinlər
註：部分變位形式可能只是假設，並非每一種變位形式都確實存在。
* 舊式或高語域

相關詞彙

• əkin (“作物，莊稼”)
  • əkinçi (“播種者”)

參考資料

• Sevortjan, E. V. (1974年)，“ек-”，Etimologičeskij slovarʹ tjurkskix jazykov [Etymological Dictionary of Turkic Languages] (俄語)，第 I 卷，Moscow：Nauka，第 251-252 頁