əkmək

阿塞拜疆语

发音

• 国际音标^(帮助): [ækˈmæk], [ækˈmæj]
• 断字：ək‧mək

词源1

源自原始突厥语 *etmek (“面包”)。与土耳其语 ekmek、巴什基尔语 икмәк (ikmäk)同源。

名词

əkmək (定宾格 əkməyi，复数 əkməklər)

1. (古) 面包

变格

əkmək 的变格

	单数	复数
主格	əkmək	əkməklər
定宾格	əkməyi	əkməkləri
与格	əkməyə	əkməklərə
位格	əkməkdə	əkməklərdə
夺格	əkməkdən	əkməklərdən
定属格	əkməyin	əkməklərin

əkmək 的附属形式

	主格
	单数	复数
mənim (“我的”)	əkməyim	əkməklərim
sənin (“你的”)	əkməyin	əkməklərin
onun (“他的”)	əkməyi	əkməkləri
bizim (“我们的”)	əkməyimiz	əkməklərimiz
sizin (“你们的”)	əkməyiniz	əkməkləriniz
onların (“他们的”)	əkməyi 或 əkməkləri	əkməkləri
	宾格
	单数	复数
mənim (“我的”)	əkməyimi	əkməklərimi
sənin (“你的”)	əkməyini	əkməklərini
onun (“他的”)	əkməyini	əkməklərini
bizim (“我们的”)	əkməyimizi	əkməklərimizi
sizin (“你们的”)	əkməyinizi	əkməklərinizi
onların (“他们的”)	əkməyini 或 əkməklərini	əkməklərini
	与格
	单数	复数
mənim (“我的”)	əkməyimə	əkməklərimə
sənin (“你的”)	əkməyinə	əkməklərinə
onun (“他的”)	əkməyinə	əkməklərinə
bizim (“我们的”)	əkməyimizə	əkməklərimizə
sizin (“你们的”)	əkməyinizə	əkməklərinizə
onların (“他们的”)	əkməyinə 或 əkməklərinə	əkməklərinə
	位格
	单数	复数
mənim (“我的”)	əkməyimdə	əkməklərimdə
sənin (“你的”)	əkməyində	əkməklərində
onun (“他的”)	əkməyində	əkməklərində
bizim (“我们的”)	əkməyimizdə	əkməklərimizdə
sizin (“你们的”)	əkməyinizdə	əkməklərinizdə
onların (“他们的”)	əkməyində 或 əkməklərində	əkməklərində
	夺格
	单数	复数
mənim (“我的”)	əkməyimdən	əkməklərimdən
sənin (“你的”)	əkməyindən	əkməklərindən
onun (“他的”)	əkməyindən	əkməklərindən
bizim (“我们的”)	əkməyimizdən	əkməklərimizdən
sizin (“你们的”)	əkməyinizdən	əkməklərinizdən
onların (“他们的”)	əkməyindən 或 əkməklərindən	əkməklərindən
	属格
	单数	复数
mənim (“我的”)	əkməyimin	əkməklərimin
sənin (“你的”)	əkməyinin	əkməklərinin
onun (“他的”)	əkməyinin	əkməklərinin
bizim (“我们的”)	əkməyimizin	əkməklərimizin
sizin (“你们的”)	əkməyinizin	əkməklərinizin
onların (“他们的”)	əkməyinin 或 əkməklərinin	əkməklərinin

近义词

• çörək
• əppək
• ətmək

词源2

源自原始突厥语 *ek- (“播种”)。参见əkin (“作物，庄稼”)。与楚瓦什语 ак (ak)同源。

动词

əkmək

1. (及物) 播种，种植
2. (及物) 生下，产下

   近义词：törətmək、döl qoymaq

变位

əkmək的变位

肯定
主语非过去分词			əkən
主语过去分词			əkmiş
主语将来确定分词			əkəcəq
非主语分词			(mənim +) əkdiyim	(sənin +) əkdiyin	(属施 +) əkdiyi	(bizim +) əkdiyimiz	(sizin +) əkdiyiniz	(属施 +) əkdiyi 或 əkdikləri
			əkib
一般时间分词			əkəndə
强化分词			əkdikcə
特定时间分词			əkərkən
情态分词			əkərək
不定式			əkmək
			单数			复数
			第一	第二	第三	第一	第二	第三
直陈	现在	一般	əkirəm	əkirsən	əkir	əkirik	əkirsiniz	əkirlər
		完成1	əkmişəm	əkmisən, əkmişsən*	əkmişdir	əkmişik	əkmisiniz, əkmişsiniz*	əkmişlər
		完成2	–	əkibsən	əkib(dir)	–	əkibsiniz	əkib(dir)lər
	过去	一般	əkdim	əkdin	əkdi	əkdik	əkdiniz	əkdilər
		连续	əkirdim	əkirdin	əkirdi	əkirdik	əkirdiniz	əkirdilər
		完成	əkmişdim	əkmişdin	əkmişdi	əkmişdik	əkmişdiniz	əkmişdilər
	将来	确定	əkəcəyəm	əkəcəksən	əkəcək	əkəcəyik	əkəcəksiniz	əkəcəklər
		不定	əkərəm	əkərsən	əkər	əkərik	əkərsiniz	əkərlər
	过去将来	确定	əkəcəkdim	əkəcəkdin	əkəcəkdi	əkəcəkdik	əkəcəkdiniz	əkəcəkdilər
		不定	əkərdim	əkərdin	əkərdi	əkərdik	əkərdiniz	əkərdilər
条件	现在		əksəm	əksən	əksə	əksək	əksəniz	əksələr
	过去		əksəydim	əksəydin	əksəydi	əksəydik	əksəydiniz	əksəydilər
虚拟			əkəm	əkəsən	əkə	əkək	əkəsiniz	əkələr
劝励			əkəsiyəm	əkəsisən	əkəsi	əkəsiyik	əkəsisiniz	əkəsilər
强制	现在		əkməliyəm	əkməlisən	əkməli	əkməliyik	əkməlisiniz	əkməlilər
	过去		əkməliydim	əkməliydin	əkməliydi	əkməliydik	əkməliydiniz	əkməliydilər
证据	现在		əkirmişəm	əkirmişsən	əkirmiş	əkirmişik	əkirmişsiniz	əkirmişlər
	过去		əkibmişəm	əkibmişsən	əkibmiş	əkibmişik	əkibmişsiniz	əkibmişlər
祈使			əkim	ək	əksin	əkək, əkəlim*	əkin	əksinlər
否定
主语非过去分词			əkməyən
主语过去分词			əkməmiş
主语将来确定分词			əkməyəcəq
非主语分词			(mənim +) əkmədiyim	(sənin +) əkmədiyin	(属施 +) əkmədiyi	(bizim +) əkmədiyimiz	(sizin +) əkmədiyiniz	(属施 +) əkmədiyi 或 əkmədikləri
动副词			əkməyib
一般时间分词			əkməyəndə
强化分词			əkmədikcə
特定时间分词			əkməyərkən
情态分词			əkməyərək
不定式			əkməmək
			单数			复数
			第一	第二	第三	第一	第二	第三
直陈	现在	一般	əkmirəm	əkmirsən	əkmir	əkmirik	əkmirsiniz	əkmirlər
		完成1	əkməmişəm	əkməmisən, əkməmişsən*	əkməmiş	əkməmişik	əkməmisiniz, əkməmişsiniz*	əkməmişlər
		完成2	–	əkməyibsən	əkməyib(dir)	–	əkməyibsiniz	əkməyib(dir)lər
	过去	一般	əkmədim	əkmədin	əkmədi	əkmədik	əkmədiniz	əkmədilər
		连续	əkmirdim	əkmirdin	əkmirdi	əkmirdik	əkmirdiniz	əkmirdilər
		完成	əkməmişdim	əkməmişdin	əkməmişdi	əkməmişdik	əkməmişdiniz	əkməmişdilər
	将来	确定	əkməyəcəyəm	əkməyəcəksən	əkməyəcək	əkməyəcəyik	əkməyəcəksiniz	əkməyəcəklər
		不定	əkmərəm	əkmərsən, əkməzsən	əkməz	əkmərik	əkmərsiniz, əkməzsiniz	əkməzlər
	过去将来	确定	əkməyəcəkdim	əkməyəcəkdin	əkməyəcəkdi	əkməyəcəkdik	əkməyəcəkdiniz	əkməyəcəkdilər
		不定	əkməzdim	əkməzdin	əkməzdi	əkməzdik	əkməzdiniz	əkməzdilər
条件	现在		əkməsəm	əkməsən	əkməsə	əkməsək	əkməsəniz	əkməsələr
	过去		əkməsəydim	əkməsəydin	əkməsəydi	əkməsəydik	əkməsəydiniz	əkməsəydilər
虚拟			əkməyəm	əkməyəsən	əkməyə	əkməyək	əkməyəsiniz	əkməyələr
劝励			əkməyəsiyəm	əkməyəsisən	əkməyəsi	əkməyəsiyik	əkməyəsisiniz	əkməyəsilər
强制	现在		əkməməliyəm	əkməməlisən	əkməməli	əkməməliyik	əkməməlisiniz	əkməməlilər
	过去		əkməməliydim	əkməməliydin	əkməməliydi	əkməməliydik	əkməməliydiniz	əkməməliydilər
证据	现在		əkməyirmişəm	əkməyirmişsən	əkməyirmiş	əkməyirmişik	əkməyirmişsiniz	əkməyirmişlər
	过去		əkməyibmişəm	əkməyibmişsən	əkməyibmiş	əkməyibmişik	əkməyibmişsiniz	əkməyibmişlər
祈使			əkməyim	əkmə	əkməsin	əkməyək əkməyəlim*	əkməyin	əkməsinlər
潜在否定
主语非过去分词			əkəmməyən
主语将来确定分词			əkəmməyəcəq
非主语分词			(mənim +) əkəmmədiyim	(sənin +) əkəmmədiyin	(属施 +) əkəmmədiyi	(bizim +) əkəmmədiyimiz	(sizin +) əkəmmədiyiniz	(属施 +) əkəmmədiyi 或 əkəmmədikləri
动副词			əkəmməyib
一般时间分词			əkəmməyəndə
强化分词			əkəmmədikcə
特定时间分词			əkəmməyərkən
情态分词			əkəmməyərək
不定式			əkəmməmək
			单数			复数
			第一	第二	第三	第一	第二	第三
直陈	现在	一般	əkəmmirəm	əkəmmirsən	əkəmmir	əkəmmirik	əkəmmirsiniz	əkəmmirlər
		完成1	əkəmməmişəm	əkəmməmisən, əkəmməmişsən*	əkəmməmişdir	əkəmməmişik	əkəmməmisiniz, əkəmməmişsiniz*	əkəmməşmilər
		完成2	–	əkəmməyibsən	əkəmməyib(dir)	–	əkəmməyibsiniz	əkəmməyib(dir)lər
	过去	一般	əkəmmədim	əkəmmədin	əkəmmədi	əkəmmədik	əkəmmədiniz	əkəmmədilər
		连续	əkəmmirdim	əkəmmirdin	əkəmmirdi	əkəmmirdik	əkəmmirdiniz	əkəmmirdilir
		完成	əkəmməmişdim	əkəmməmişdin	əkəmməmişdi	əkəmməmişdik	əkəmməmişdiniz	əkəmməmişdilər
	将来	确定	əkəmməyəcəyəm	əkəmməyəcəksən	əkəmməyəcək	əkəmməyəcəyik	əkəmməyəcəksiniz	əkəmməyəcəklər
		不定	əkəmmərəm	əkəmmərsən, əkəmməzsən	əkəmməz	əkəmmərik	əkəmmərsiniz, əkəmməzsiniz	əkəmməzlər
	过去将来	确定	əkəmməyəcəkdim	əkəmməyəcəkdin	əkəmməyəcəkdi	əkəmməyəcəkdik	əkəmməyəcəkdiniz	əkəmməyəcəkdilər
		不定	əkəmməzdim	əkəmməzdin	əkəmməzdi	əkəmməzdik	əkəmməzdiniz	əkəmməzdilər
条件	现在		əkəmməsəm	əkəmməsən	əkəmməsə	əkəmməsək	əkəmməsəniz	əkəmməsələr
	过去		əkəmməsəydim	əkəmməsəydin	əkəmməsəydi	əkəmməsəydik	əkəmməsəydiniz	əkəmməsəydilər
虚拟			əkəmməyəm	əkəmməyəsən	əkəmməyə	əkəmməyək	əkəmməyəsiniz	əkəmməyələr
祈使			əkəmməyim	əkəmmə	əkəmməsin	əkəmməyək	əkəmməyin	əkəmməsinlər
注：部分变位形式可能只是假设，并非每一种变位形式都确实存在。
* 旧式或高语域

相关词汇

• əkin (“作物，庄稼”)
  • əkinçi (“播种者”)

参考资料

• Sevortjan, E. V. (1974年)，“ек-”，Etimologičeskij slovarʹ tjurkskix jazykov [Etymological Dictionary of Turkic Languages] (俄语)，第 I 卷，Moscow：Nauka，第 251-252 页