ayıq

阿塞拜疆語

其他字母

西里尔字母		ајыг
波斯-阿拉伯字母		آیؽق‎

詞源

源自原始突厥語 *ād- (“醒酒”)，參見ayılmaq (“叫醒”)。與喀喇汗語 اَذِغْ‎ (aδïɣ), 土耳其語 ayık, 克里米亞韃靼語 ayınıq, 巴什基爾語 айыҡ (ayïq), 楚瓦什語 урӑ (ură)同源。

發音

• IPA^(幫助)：[ɑˈjɯχ]
• 斷字：ay‧ıq

形容詞

ayıq (比較級 daha ayıq，最高級 ən ayıq)

1. 清醒的

   反義詞： içkili、sərxoş

   • 2016 11月 16, Baku.ws‎^[1]:

     Yol polisinin sərxoş tutduğu sürücü ayıq çıxdı.

     交警認為喝醉了的司機，結果是清醒的。

2. 有知覺的
   • 2015, Gülarə Munis, Sahilin Arzuları, Arzuların Sahili‎^[2], Baku，頁號 124:

     Yaxşı ki, Sahil ayıq deyildi. Yaxşı ki, o, mənim bu halımı görmürdü. Çarpayının yanında dayanıb onun ayılmasını gözləyir, göz yaşlarımı saxlaya bilmirdim.

     幸好 Sahil 還沒醒。幸好他看不到現在我這副模樣。我站在他病床旁邊等著他醒，止不住淚流。

   反義詞： bayğın

3. 醒著的

   近義詞： oyaq、oyanıq

   反義詞： yatmış

4. 警覺的
   • 1933, Səməd Vurğun, Kənddə Teatr [Village Theater]; 再版為 Səməd Vurğun. Seçilmiş Əsərləri, Baku: Şərq-Qərb, 2005，頁號 32:

     Siz bilirsiniz ki, dəyişir zaman,
     Dəyişir hər şeyin əvvəlki halı.
     Belə bir zamanda ayıq olmalı!

     Do you know that times are changing
     The erstwhile state of each thing is changeing
     In times like these one has to be vigilant!

   • 1946, Məmməd Səid Ordubadi, Qılınc və Qələm [Sword and Quill]; 再版為 Məmməd Səid Ordubadi. Qılınc və Qələm. Birinci Hissə, Baku: Şərq-Qərb, 2005，頁號 154:

     Xırda çıxışların tərəfdarı deyiləm. Əvvəla, bu çıxışlar hökuməti ayıq salır, onun böyük üsyanları boğmaq üçün hazırlanmasına səbəb olur.

     我並不支持小型暴亂。首先，這些暴亂會讓政府警覺，做好準備來鎮壓大叛亂。

   近義詞： oyaq、sayıq、sərvaxt、gözüaçıq

派生詞

• ayıqlıq (“清醒，失眠”)

參考資料

• Template:R:az:ADIL
• Starostin, Sergei; Dybo, Anna; Mudrak, Oleg (2003), “*ād-”, Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill

韃靼語

詞源

源自原始突厥語 *ād- (“醒酒”)。

形容詞

ayıq

1. 清醒的