维基词典

tutmaq

阿塞拜疆語 编辑

其他字母
西里尔字母 тутмаг
波斯-阿拉伯字母 توتماق

詞源 编辑

源自原始突厥語 *tut- (“抓住”)。[1] 與古突厥語 𐱃𐰆𐱃 (tut-, “抓，保持，擁有”)、土耳其語 tutmak (“抓，持”)、巴什基爾語 тотоу (totou, “抓，持”)、楚瓦什語 тытма (tytma, “抓，持”)、哈卡斯語 & 紹爾語 тударға (tudarğa, “抓，持，控制，克制”)、吉爾吉斯語 тутуу (tutuu, “抓”)、土庫曼語 tutmak (“抓，持，租，填”)、圖瓦語 тудар (tudar, “抓，持”)、烏茲別克語 tutmoq (“抓，持，拿”)、雅庫特語 тут (tut, “抓，持”)同源。

發音 编辑

動詞 编辑

tutmaq (及物)

  1. 拿，持
    • 1983, Zahid Xəlil, Kəndlinin söhbəti:
      Çiçəkləri və kəlbətini əlində bərk tutmuşdu ki, salıb itirməsin.
      他手上輕輕握著花和鉗子，這樣就不會把花掉在地上。
    • 2014 11月 5, “Bir dönərlik “fahişə””, 出自 Lent.az‎[1]:
      İki polis onu qolundan bərk-bərk tutmuşdu
      兩個警察抓住她的手臂。
      [永久失效連結]
    Əlində nə tutursan? ― 你手裡拿著什麼？
    近義詞： saxlamaq
  2. 抓
    • 2017, Vahid Çəmənli, Dəli Çəmənli, →ISBN:
      Onun zırıldamaları fasiləsiz aglamağa keçəndə əlindən tutub evə gətirdim.
      她哭得越來越大聲，我一把抓住她，帶她回家。
    近義詞： əlinə almaq
  3. 認為
  4. 捕捉
    balıq tutmaq ― 捉魚
  5. (口語) 感染
  6. 逮捕
    • 2016 8月 8, “Olimpiadada daha bir biabırçılıq”, 出自 Day.az‎[3]:
      Hadisənin şahidləri işə qarışıblar, cinayətkarı tutublar.
      目擊者介入並逮捕了嫌犯。
    近義詞： həbs etmək、saxlamaq、azadlıqdan məhrum etmək、içəri salmaq
  7. (不及物) 假設，假定 （一般用第一人稱複數命令式 + ki 的形式）
    Tutaq ki, bu iş alındı. Sonra nə? ― 要是成功了，後面該怎麼做？
    Tutalım ki, mən buna razıyam. Bəs başqaları necə? ― 假設我同意，那麼其他人呢？
    近義詞： güman etmək、zənn etmək
  8. 租
    Bakıya köçdük, ikiotaqlı mənzil tutduq, orada altı ay qaldıq. ― 我們搬到了巴庫，租下一間兩室公寓，在那裡住了六個月。
    Xərcləri aşağı saxlamaq üçün, bir neçə nəfərimiz avtobus tutduq və oraya bir yerdə getdik. ― 為了降低開銷，我們中的幾個人租了一輛巴士一起過去。
    近義詞： kirayə götürmək
  9. (軍事) 攻佔
    • 2016 11月 1, Cəbhə.info‎[4]:
      İŞİD daha bir şəhəri tutdu.
      ISIS又攻下一座城鎮。
      [永久失效連結]
    近義詞： nəzarətə götürmək、işğal etmək
  10. 位居，職位為
    • 2016 3月 4, Trend.az‎[5]:
      Türkmənistan Prezidenti Qurbanqulu Berdiməhəmmədovun sərəncamında deyilir ki, əgər yol verilmiş nöqsanlar qısa müddət ərzində aradan qaldırılmazsa məmur tutduğu vəzifədən azad ediləcək.
      土庫曼斯坦總統庫爾班古力·別爾德穆哈梅多夫的法令規定，如果官員無法在短時間內改正缺點，就會被免職。
    İkinci Dünya Müharibəsindən sonra, Almaniyada çoxlu nasistlər müharibədən əvvəl tutduqları vəzifələrini tutmağa davam etmişdilər. ― 二戰以後，許多德國納粹前官員依然官復原職。
  11. 持有（立場，觀點）
    Tutduğunuz mövqe bizə aydındır, amma biz onunla razı deyilik. ― 我們明白你的立場，但我們並不同意。
  12. 強烈感覺
    Birdən onu güclü qorxu tutdu. ― 他/她突然被嚇壞了。
  13. (口語) 勾引（僅用於qız tutmaq）
    • 2014 6月 23, Fərid Nietzsche, Yazar.in‎[6]:
      Təbii ki, cəmiyyətdə artıq özünə yer eləmiş bu fikrin baş səbəbkarı “qız tutmaq” məqsədi ilə müxtəlif parkları, ticarət mərkəzlərini, ictimai obyektləri gəzən oğlancığazlarımızdır.
      當然，這個已經扎根於社會的想法的主要來源，是一些男孩子到各個公園、商場和公共場所去“泡妞”的行為。
    Başa düşmədim, sən kitabxanaya oxumağa yoxsa qız tutmağa gedirsən? ― 我不太明白，你到圖書館是去學習的還是去泡妞的？
  14. (俚語) 理解
    temanı/mövzunu tutmaq' ― 理解主題
    Orjinalı görənlər temanı tutar. ― 看過原著的人就會理解主旨。

變位 编辑

tutmaq的變位
肯定
主語非過去分詞 tutan
主語過去分詞 tutmuş
主語將來確定分詞 tutacaq
非主語分詞 (mənim +) tutduğum (sənin +) tutduğun (屬施 +) tutduğu (bizim +) tutduğumuz (sizin +) tutduğunuz (屬施 +) tutduğu 或 tutduqları
tutub
一般時間分詞 tutanda
強化分詞 tutduqca
特定時間分詞 tutarkən
情態分詞 tutaraq
不定式 tutmaq
單數 複數
第一 第二 第三 第一 第二 第三
直陳 現在 一般 tuturam tutursan tutur tuturuq tutursunuz tuturlar
完成1 tutmuşam tutmusan,
tutmuşsan* 		tutmuşdur tutmuşuq tutmusunuz,
tutmuşsunuz* 		tutmuşlar
完成2 – tutubsan tutub(dur) – tutubsunuz tutub(dur)lar
過去 一般 tutdum tutdun tutdu tutduq tutdunuz tutdular
連續 tuturdum tuturdun tuturdu tuturduq tuturdunuz tuturdular
完成 tutmuşdum tutmuşdun tutmuşdu tutmuşduq tutmuşdunuz tutmuşdular
將來 確定 tutacağam tutacaqsan tutacaq tutacağıq tutacaqsınız tutacaqlar
不定 tutaram tutarsan tutar tutarıq tutarsınız tutarlar
過去將來 確定 tutacaqdım tutacaqdın tutacaqdı tutacaqdıq tutacaqdınız tutacaqdılar
不定 tutardım tutardın tutardı tutardıq tutardınız tutardılar
條件 現在 tutsam tutsan tutsa tutsaq tutsanız tutsalar
過去 tutsaydım tutsaydın tutsaydı tutsaydıq tutsaydınız tutsaydılar
虛擬 tutam tutasan tuta tutaq tutasınız tutalar
勸勵 tutasıyam tutasısan tutası tutasıyıq tutasısınız tutasılar
强制 现在 tutmalıyam tutmalısan tutmalı tutmalıyıq tutmalısınız tutmalılar
过去 tutmalıydım tutmalıydın tutmalıydı tutmalıydıq tutmalıydınız tutmalıydılar
證據 現在 tuturmışam tuturmışsan tuturmış tuturmışuq tuturmışsunuz tuturmışlar
過去 tutubmışam tutubmışsan tutubmış tutubmışuq tutubmışsunuz tutubmışlar
祈使 tutum tut tutsun tutaq,
tutalım* 		tutun tutsunlar
否定
主語非過去分詞 tutmayan
主語過去分詞 tutmamış
主語將來確定分詞 tutmayacaq
非主語分詞 (mənim +) tutmadığım (sənin +) tutmadığın (屬施 +) tutmadığı (bizim +) tutmadığımız (sizin +) tutmadığınız (屬施 +) tutmadığı 或 tutmadıqları
動副詞 tutmayıb
一般時間分詞 tutmayanda
強化分詞 tutmadıqca
特定時間分詞 tutmayarkən
情態分詞 tutmayaraq
不定式 tutmamaq
單數 複數
第一 第二 第三 第一 第二 第三
直陳 現在 一般 tutmuram tutmursan tutmur tutmuruq tutmursunuz tutmurlar
完成1 tutmamışam tutmamısan,
tutmamışsan* 		tutmamış tutmamışıq tutmamısınız,
tutmamışsınız* 		tutmamışlar
完成2 – tutmayıbsan tutmayıb(dır) – tutmayıbsınız tutmayıb(dır)lar
過去 一般 tutmadım tutmadın tutmadı tutmadıq tutmadınız tutmadılar
連續 tutmurdum tutmurdun tutmurdu tutmurduq tutmurdunuz tutmurdular
完成 tutmamışdım tutmamışdın tutmamışdı tutmamışdıq tutmamışdınız tutmamışdılar
將來 確定 tutmayacağam tutmayacaqsan tutmayacaq tutmayacağıq tutmayacaqsınız tutmayacaqlar
不定 tutmaram tutmarsan,
tutmazsan 		tutmaz tutmarıq tutmarsınız, tutmazsınız tutmazlar
過去將來 確定 tutmayacaqdım tutmayacaqdın tutmayacaqdı tutmayacaqdıq tutmayacaqdınız tutmayacaqdılar
不定 tutmazdım tutmazdın tutmazdı tutmazdıq tutmazdınız tutmazdılar
條件 現在 tutmasam tutmasan tutmasa tutmasaq tutmasanız tutmasalar
過去 tutmasaydım tutmasaydın tutmasaydı tutmasaydıq tutmasaydınız tutmasaydılar
虛擬 tutmayam tutmayasan tutmaya tutmayaq tutmayasınız tutmayalar
勸勵 tutmayasıyam tutmayasısan tutmayası tutmayasıyıq tutmayasısınız tutmayasılar
强制 現在 tutmamalıyam tutmamalısan tutmamalı tutmamalıyıq tutmamalısınız tutmamalılar
過去 tutmamalıydım tutmamalıydın tutmamalıydı tutmamalıydıq tutmamalıydınız tutmamalıydılar
證據 現在 tutmayırmışam tutmayırmışsan tutmayırmış tutmayırmışuq tutmayırmışsunuz tutmayırmışlar
過去 tutmayıbmışam tutmayıbmışsan tutmayıbmış tutmayıbmışuq tutmayıbmışsunuz tutmayıbmışlar
祈使 tutmayım tutma tutmasın tutmayaq
tutmayalım* 		tutmayın tutmasınlar
潛在否定
主語非過去分詞 tutammayan
主語將來確定分詞 tutammayacaq
非主語分詞 (mənim +) tutammadığım (sənin +) tutammadığın (屬施 +) tutammadığı (bizim +) tutammadığımız (sizin +) tutammadığınız (屬施 +) tutammadığı 或 tutammadıqları
動副詞 tutammayıb
一般時間分詞 tutammayanda
強化分詞 tutammadıqca
特定時間分詞 tutammayarkən
情態分詞 tutammayaraq
不定式 tutammamaq
單數 複數
第一 第二 第三 第一 第二 第三
直陳 現在 一般 tutammıram tutammırsan tutammır tutammırıq tutammırsınız tutammırlar
完成1 tutammamışam tutammamısan,
tutammamışsan* 		tutammamışdır tutammamışıq tutammamısınız,
tutammamışsınız* 		tutammaşmılar
完成2 – tutammayıbsan tutammayıb(dır) – tutammayıbsınız tutammayıb(dır)lar
過去 一般 tutammadım tutammadın tutammadı tutammadıq tutammadınuz tutammadılar
連續 tutammırdım tutammırdın tutammırdı tutammırdıq tutammırdınız tutammırdulır
完成 tutammamışdım tutammamışdın tutammamışdı tutammamışdıq tutammamışdınız tutammamışdılar
將來 確定 tutammayacağam tutammayacaqsan tutammayacaq tutammayacağıq tutammayacaqsınız tutammayacaqlar
不定 tutammaram tutammarsan,
tutammazsan 		tutammaz tutammarıq tutammarsınız,
tutammazsınız 		tutammazlar
過去將來 確定 tutammayacaqdım tutammayacaqdın tutammayacaqdı tutammayacaqdıq tutammayacaqdınız tutammayacaqdılar
不定 tutammazdım tutammazdın tutammazdı tutammazdıq tutammazdınız tutammazdılar
條件 現在 tutammasam tutammasan tutammasa tutammasaq tutammasanız tutammasalar
過去 tutammasaydım tutammasaydın tutammasaydı tutammasaydıq tutammasaydınız tutammasaydılar
虛擬 tutammayam tutammayasan tutammaya tutammayaq tutammayasınız tutammayalar
祈使 tutammayım tutamma tutammasın tutammayaq tutammayın tutammasınlar
註：部分變位形式可能只是假設，並非每一種變位形式都確實存在。
* 舊式或高語域

派生詞 编辑

複合動詞

相關詞彙 编辑

參考資料 编辑

  1. ↑ Starostin, Sergei; Dybo, Anna; Mudrak, Oleg (2003), “*tut-”, Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
来自“https://zh.wiktionary.org/w/index.php?title=tutmaq&oldid=7429310”