रुधिर

参见：रोध्र

梵语

其他文字

ৰুধিৰ (阿萨姆文)
ᬭᬸᬥᬶᬭ (峇里文字)
রুধির (孟加拉文)
𑰨𑰲𑰠𑰰𑰨 (拜克舒基文)
𑀭𑀼𑀥𑀺𑀭 (婆罗米文)
ရုဓိရ (缅甸文)
રુધિર (古吉拉特文)
ਰੁਧਿਰ (古木基文)
𑌰𑍁𑌧𑌿𑌰 (古兰塔文)
ꦫꦸꦣꦶꦫ (爪哇字母)
ರುಧಿರ (卡纳达文)
រុធិរ (高棉文)
ຣຸຘິຣ (寮文)
രുധിര (马拉雅拉姆文)
ᡵᡠᢡᡳᡵᠠ (满文)
𑘨𑘳𑘠𑘱𑘨 (莫迪文)
ᠷᠤᢑᠾᢈᠷᠠ᠋ (蒙古文)
𑧈𑧔𑧀𑧒𑧈 (南迪城文)
𑐬𑐸𑐢𑐶𑐬 (尼瓦尔文)
ରୁଧିର (奥里亚文)
ꢬꢸꢤꢶꢬ (索拉什特拉文)
𑆫𑆶𑆣𑆴𑆫 (夏拉达文)
𑖨𑗜𑖠𑖰𑖨 (悉昙文字)
රුධිර (僧伽罗文)
𑩼𑩒𑩮𑩑𑩼 (索永布文字)
రుధిర (泰卢固文)
รุธิร (泰文)
རུ་དྷི་ར (藏文)
𑒩𑒳𑒡𑒱𑒩 (提尔胡塔文)
𑨫𑨃𑨜𑨁𑨫 (札那巴札尔方形字母)

词源

源自原始印度-雅利安语 *Hrudʰrás，源自原始印度-伊朗语 *Hrudʰrás，源自原始印欧语 *h₁rudʰrós (“红色”)，源自*h₁rewdʰ- (“红色”)。与阿维斯陀语 𐬭𐬀𐬊𐬌𐬜𐬌𐬙𐬀- (raoⁱδita-)、古希腊语 ἐρυθρός (eruthrós)、拉丁语 ruber、吐火罗语A rtär、吐火罗语B ratre、教会斯拉夫语 рудъ (rudŭ)、立陶宛语 raúdas、古英语 rēad（英语 red）同源。

原本应作 *rudhrá，插入 -i- 是受रुधिक्रा (rudhikrā́)的影响。

发音

(吠陀) 国际音标^(帮助): /ɾu.dʱi.ɾɐ́/
(古典梵语) 国际音标^(帮助): /ˈɾu.d̪ʱi.ɾɐ/

形容词

रुधिर (rudhirá)

红色的，血色的

变格

रुधिर (rudhirá)的阳性a-词干变格
	单数	双数	复数
主格	रुधिरः rudhiráḥ	रुधिरौ / रुधिरा¹ rudhiraú / rudhirā́¹	रुधिराः / रुधिरासः¹ rudhirā́ḥ / rudhirā́saḥ¹
呼格	रुधिर rúdhira	रुधिरौ / रुधिरा¹ rúdhirau / rúdhirā¹	रुधिराः / रुधिरासः¹ rúdhirāḥ / rúdhirāsaḥ¹
宾格	रुधिरम् rudhirám	रुधिरौ / रुधिरा¹ rudhiraú / rudhirā́¹	रुधिरान् rudhirā́n
工具格	रुधिरेण rudhiréṇa	रुधिराभ्याम् rudhirā́bhyām	रुधिरैः / रुधिरेभिः¹ rudhiraíḥ / rudhirébhiḥ¹
与格	रुधिराय rudhirā́ya	रुधिराभ्याम् rudhirā́bhyām	रुधिरेभ्यः rudhirébhyaḥ
夺格	रुधिरात् rudhirā́t	रुधिराभ्याम् rudhirā́bhyām	रुधिरेभ्यः rudhirébhyaḥ
属格	रुधिरस्य rudhirásya	रुधिरयोः rudhiráyoḥ	रुधिराणाम् rudhirā́ṇām
方位格	रुधिरे rudhiré	रुधिरयोः rudhiráyoḥ	रुधिरेषु rudhiréṣu
备注	¹吠陀

रुधिरा (rudhirā́)的阴性ā-词干变格
	单数	双数	复数
主格	रुधिरा rudhirā́	रुधिरे rudhiré	रुधिराः rudhirā́ḥ
呼格	रुधिरे rúdhire	रुधिरे rúdhire	रुधिराः rúdhirāḥ
宾格	रुधिराम् rudhirā́m	रुधिरे rudhiré	रुधिराः rudhirā́ḥ
工具格	रुधिरया / रुधिरा¹ rudhiráyā / rudhirā́¹	रुधिराभ्याम् rudhirā́bhyām	रुधिराभिः rudhirā́bhiḥ
与格	रुधिरायै rudhirā́yai	रुधिराभ्याम् rudhirā́bhyām	रुधिराभ्यः rudhirā́bhyaḥ
夺格	रुधिरायाः / रुधिरायै² rudhirā́yāḥ / rudhirā́yai²	रुधिराभ्याम् rudhirā́bhyām	रुधिराभ्यः rudhirā́bhyaḥ
属格	रुधिरायाः / रुधिरायै² rudhirā́yāḥ / rudhirā́yai²	रुधिरयोः rudhiráyoḥ	रुधिराणाम् rudhirā́ṇām
方位格	रुधिरायाम् rudhirā́yām	रुधिरयोः rudhiráyoḥ	रुधिरासु rudhirā́su
备注	¹吠陀 ²梵书

रुधिर (rudhirá)的中性a-词干变格
	单数	双数	复数
主格	रुधिरम् rudhirám	रुधिरे rudhiré	रुधिराणि / रुधिरा¹ rudhirā́ṇi / rudhirā́¹
呼格	रुधिर rúdhira	रुधिरे rúdhire	रुधिराणि / रुधिरा¹ rúdhirāṇi / rúdhirā¹
宾格	रुधिरम् rudhirám	रुधिरे rudhiré	रुधिराणि / रुधिरा¹ rudhirā́ṇi / rudhirā́¹
工具格	रुधिरेण rudhiréṇa	रुधिराभ्याम् rudhirā́bhyām	रुधिरैः / रुधिरेभिः¹ rudhiraíḥ / rudhirébhiḥ¹
与格	रुधिराय rudhirā́ya	रुधिराभ्याम् rudhirā́bhyām	रुधिरेभ्यः rudhirébhyaḥ
夺格	रुधिरात् rudhirā́t	रुधिराभ्याम् rudhirā́bhyām	रुधिरेभ्यः rudhirébhyaḥ
属格	रुधिरस्य rudhirásya	रुधिरयोः rudhiráyoḥ	रुधिराणाम् rudhirā́ṇām
方位格	रुधिरे rudhiré	रुधिरयोः rudhiráyoḥ	रुधिरेषु rudhiréṣu
备注	¹吠陀

衍生词汇

रुधिरोद्गारिन् (rudhirodgārin)

名词

रुधिर (rudhirá) m

火星
一种宝石（对比रुधिराख्य (rudhirā*khya)）

变格

रुधिर (rudhirá)的阳性a-词干变格
	单数	双数	复数
主格	रुधिरः rudhiráḥ	रुधिरौ / रुधिरा¹ rudhiraú / rudhirā́¹	रुधिराः / रुधिरासः¹ rudhirā́ḥ / rudhirā́saḥ¹
呼格	रुधिर rúdhira	रुधिरौ / रुधिरा¹ rúdhirau / rúdhirā¹	रुधिराः / रुधिरासः¹ rúdhirāḥ / rúdhirāsaḥ¹
宾格	रुधिरम् rudhirám	रुधिरौ / रुधिरा¹ rudhiraú / rudhirā́¹	रुधिरान् rudhirā́n
工具格	रुधिरेण rudhiréṇa	रुधिराभ्याम् rudhirā́bhyām	रुधिरैः / रुधिरेभिः¹ rudhiraíḥ / rudhirébhiḥ¹
与格	रुधिराय rudhirā́ya	रुधिराभ्याम् rudhirā́bhyām	रुधिरेभ्यः rudhirébhyaḥ
夺格	रुधिरात् rudhirā́t	रुधिराभ्याम् rudhirā́bhyām	रुधिरेभ्यः rudhirébhyaḥ
属格	रुधिरस्य rudhirásya	रुधिरयोः rudhiráyoḥ	रुधिराणाम् rudhirā́ṇām
方位格	रुधिरे rudhiré	रुधिरयोः rudhiráyoḥ	रुधिरेषु rudhiréṣu
备注	¹吠陀

名词

रुधिर (rudhirá) n

番红花
城市名

变格

रुधिर (rudhirá)的中性a-词干变格
	单数	双数	复数
主格	रुधिरम् rudhirám	रुधिरे rudhiré	रुधिराणि / रुधिरा¹ rudhirā́ṇi / rudhirā́¹
呼格	रुधिर rúdhira	रुधिरे rúdhire	रुधिराणि / रुधिरा¹ rúdhirāṇi / rúdhirā¹
宾格	रुधिरम् rudhirám	रुधिरे rudhiré	रुधिराणि / रुधिरा¹ rudhirā́ṇi / rudhirā́¹
工具格	रुधिरेण rudhiréṇa	रुधिराभ्याम् rudhirā́bhyām	रुधिरैः / रुधिरेभिः¹ rudhiraíḥ / rudhirébhiḥ¹
与格	रुधिराय rudhirā́ya	रुधिराभ्याम् rudhirā́bhyām	रुधिरेभ्यः rudhirébhyaḥ
夺格	रुधिरात् rudhirā́t	रुधिराभ्याम् rudhirā́bhyām	रुधिरेभ्यः rudhirébhyaḥ
属格	रुधिरस्य rudhirásya	रुधिरयोः rudhiráyoḥ	रुधिराणाम् rudhirā́ṇām
方位格	रुधिरे rudhiré	रुधिरयोः rudhiráyoḥ	रुधिरेषु rudhiréṣu
备注	¹吠陀

派生语汇

→ 泰卢固语: రుధిరము (rudhiramu) (学术化借词)
→ 泰米尔语: உதிரம் (utiram) (学术化借词)

参考资料

Monier Williams (1899)，“रुधिर”，A Sanskrit–English Dictionary, […]，new版，Oxford：At the Clarendon Press，OCLC 458052227，第 0884 页