نوروز

波斯語

達里語	نوروز
伊朗波斯語
塔吉克語	Наврӯз (Navrüz)

詞源

源自中古波斯語 𐭭𐭥𐭪𐭫𐭥𐭰 (nōg-rōz)（「新年」） (Pazend 𐬥𐬋𐬭𐬋𐬰 (nōrōz))。

發音

• (古典波斯語，達里語) 國際音標^(幫助): [næu̯ˈɾoːz]
• (伊朗波斯語) 國際音標^(幫助): [nou̯ˈɾuːz]
  • (德黑蘭方言，口語) 國際音標^(幫助): [noːˈɾuːz]
• (塔吉克語) 國際音標^(幫助): [næu̯ˈɾɵːz]

專有名詞

نوروز (Nouruz)

1. 諾魯茲節, 伊朗的新年 /瑣羅亞斯德教 曆法，在春分慶祝。
   • 940-1020, Ferdowsi, Shahnameh, "پادشاهی بهرام گور"

     چو شد ساخته کار آتشکده
     همان جای نوروز و جشن سده
     بیامد سوی آذرآبادگان
     خود و نامداران و آزادگان

     ču šud sāxta kār-i Ātaškada
     hamān jāy-i Naurōz u jašn-i Sada
     biyāmad sōy-i Āḏarābādagān
     xvad u nāmdārān u āzādagān

   • 1048-1131, Omar Khayyám, Rubaiyat, ruba'i #19

     بر چهرهٔ گل نسیم نوروز خوش است
     در صحن چمن روی دل‌افروز خوش است
     از دی که گذشت هر چه گویی خوش نیست
     خوش باش و ز دی مگو که امروز خوش است

     bar čihra-i gul nasīm-i Naurōz xvaš ast
     dar sahn-i čaman rōy-i dil-afrōz xvaš ast
     az Day ki guḏašt har či gōyī xvaš nēst
     xvaš bāš u zi Day ma-gō ki imrōz xvaš ast

   • 1184-1291, Saadi Shirazi, Divan, ghazal #112

     نظر به روی تو هر بامداد نوروزیست
     شب فراق تو هر شب که هست یلداییست

     nazar ba rōy-i tu har bāmdād Naurōzēst
     šab-i firāq-i tu har šab ki hast Yaldāēst

   • 1207-1273, Rumi, Divan-e Shams, tarji' #7

     مستی و عاشقی و جوانی و یار ما
     نوروز و نوبهار و حمل می‌زند صلا
     هرگز ندیده چشم جهان این چنین بهار
     می‌روید از زمین و ز کهسار کیمیا

     mastī u āšiqī u javānī u yār-i mā
     Naurōz u naubahār u Hamal mē-zanad salā
     hargiz nadīda čašm-i jahān īn čunīn bahār
     mē-rōyad az zamīn u zi kuhsār kīmiyā

變格

نوروز (Nowruz)的後附語素-附屬形式

نوروز的基本形式 單數 複數 bare نوروز (Nowrúz) نوروز‌ها (Nowruz-hấ) نوروزا (Nowruzấ) (口語) definitive direct object نوروز را (Nowrúz râ) نوروز رو (Nowrúzo) (口語) نوروز‌ها را (Nowruz-hấ râ) نوروزا رو (Nowruzấ ro) (口語) 耶扎菲（名詞做被修飾詞） نوروز (Nowrúz-e) نوروز‌های (Nowruz-hấ-ye) نوروزای (Nowruzấ-ye) (口語) marked indefinite, relative definite نوروزی (Nowrúz-i) نوروز‌هایی (Nowruz-hấ-i) نوروزایی (Nowruzấi) (口語) نوروز的所有格形式 單數 複數 第一人稱單數（我的） نوروزم (Nowrúzam) نوروز‌هایم (Nowruz-hấyam) نوروز‌هام، نوروزام (Nowruzấm) (口語) 第二人稱單數（你的） نوروزت (Nowrúzat) (Nowrúzet) (口語) نوروز‌هایت (Nowruz-hấyat) نوروز‌هات، نوروزات (Nowruzất) (口語) 第三人稱單數（他/她/它的） نوروزش (Nowrúzaš) (Nowrúzeš) (口語) نوروز‌هایش (Nowruz-hấyaš) نوروز‌هاش، نوروزاش (Nowruzấš) (口語) 第一人稱複數（我們的） نوروزمان (Nowrúzemân) نوروزمون (Nowrúzemun) (口語) نوروز‌هایمان (Nowruz-hấyemân) نوروز‌هامون، نوروزامون (Nowruzấmun) (口語) 第二人稱複數（你們的） نوروزتان (Nowrúzetân) نوروزتون (Nowrúzetun) (口語) نوروز‌هایتان (Nowruz-hấyetân) نوروز‌هاتون، نوروزاتون (Nowruzấtun) (口語) 第三人稱複數（他/她/它們的） نوروزشان (Nowrúzešân) نوروزشون (Nowrúzešun) (口語) نوروز‌هایشان (Nowruz-hấyešân) نوروز‌هاشون، نوروزاشون (Nowruzấšun) (口語)

派生詞

• نوروزی (Nouruzi)

相關條目

• نو (nou)
• روز (ruz)

參考書目

• «نوروز» in Dehkhoda Dictionary.
• "nōg-rōz" in Mackenzie, D. N. (1986), A Concise Pahlavi Dictionary, London: Oxford University Press, ISBN 0-19-713559-5.