ცა

參見：-ცა

巴茨語

詞源

繼承自原始納克語 *ca (「不」)。

發音

• 國際音標^(幫助): /ˈt͡sa/

助詞

ცა (ca)

1. 不

格魯吉亞語

ცა

發音

• 國際音標^(幫助): [t͡sʰa]
• 斷字： ცა

詞源1

繼承自上古格魯吉亞語 ცაჲ (cay)，繼承自原始南高加索語 *ca-。

名詞

ცა (ca) (一般不可數，古複數 ცანი)

1. 天空

屈折

.Georgian.inflection-table tr:hover
{
	background-color:#EBEBEB;
}

ცა的變格 （參見格魯吉亞語變格）

	單數	複數	古複數
主格	ცა (ca)
作格	ცამ (cam)
與格	ცას(ა) (cas(a))
屬格	ცის(ა) (cis(a))
工具格	ცით(ა) (cit(a))
adverbial	ცად(ა) (cad(a))
呼格	ცავ (cav)
注意：古複數可能不存在。

ცა的後置詞變格 （參見格魯吉亞語後置詞）

加與格的後置詞	單數	複數
-ზე (在……上)	ცაზე (caze)
-თან (靠近……)	ცასთან (castan)
-ში (在……裡)	ცაში (caši)
-ვით (像……)	ცასავით (casavit)
加屬格的後置詞	單數	複數
-თვის (為……)	ცისთვის (cistvis)
-ებრ (像……)	ცისებრ (cisebr)
-კენ (向著…… )	ცისკენ (cisḳen)
-გან (從……/……的)	ცისგან (cisgan)
加工具格的後置詞	單數	複數
-დან (自/從……)	ციდან (cidan)
-ურთ (和……一起)	ცითურთ (citurt)
加狀語格的後置詞	單數	複數
-მდე (上至……)	ცამდე (camde)

派生詞彙

• ცათაფრენა (cataprena)
• ცადაზიდული (cadaziduli)
• ცათამბჯენი (catambǯeni)
• მოწმენდილი ცა (moc̣mendili ca)
• გადახსნილი ცა (gadaxsnili ca)
• თვალღია ცა (tvalɣia ca)
• ცამდე აყვანა (camde aq̇vana)
• ციდან ჩამოსული (cidan čamosuli)
• ცათა სწორი (cata sc̣ori)
• ცაში ააფრენს (caši aaprens)
• ცაში დაფრინავს (caši daprinavs)
• ცაში ვარსკვლავებს ეთამაშება (caši varsḳvlavebs etamašeba)
• ცასა და ქვეყანას შუა (casa da kveq̇anas šua)
• ცისა და ქვეყნის მეფე (cisa da kveq̇nis mepe)
• ცისა, ბრისა (cisa, brisa)
• ცის თაღი (cis taɣi)
• ცის ფოლიო (cis polio)
• ცის გახსნა (cis gaxsna)
• ცის კამარა (cis ḳamara)
• ცის გუშაგი (cis gušagi)
• ცის ბორბალი (cis borbali)
• ცის ანაბრად (cis anabrad)
• ცის გუმბათი (cis gumbati)
• ცის ქვეშეთი (cis kvešeti)
• ცის ტატნობი (cis ṭaṭnobi)
• ცის კაბადონი (cis ḳabadoni)
• ცის დასალიერი (cis dasalieri)
• ცას შეაბერდება (cas šeaberdeba)
• ცამ ჩაყლაპა თუ დედამიწამ (cam čaq̇laṗa tu dedamic̣am)
• ცას სვეტი გამოუვარდება (cas sveṭi gamouvardeba)
• ცამ პირი შეიკრა (cam ṗiri šeiḳra)
• ცამ პირი მოიხსნა (cam ṗiri moixsna)
• არც ცა და არც ქვეყანა (arc ca da arc kveq̇ana)
• ცა ჩამოიქცა (ca čamoikca)
• ცა კამკამებს (ca ḳamḳamebs)
• ცა გაეხსნება (ca gaexsneba)
• ცა უწითლდება (ca uc̣itldeba)
• ცა დაენგრევა თავზე (ca daengreva tavze)
• ცა მაღალია მიწა-მაგარი (ca maɣalia mic̣a-magari)
• ცა ფეხად ჩამოდის (ca pexad čamodis)
• ცა ქუდად არ მიაჩნია, დედამიწა-ქალამნად (ca kudad ar miačnia, dedamic̣a-kalamnad)
• ცა პირს უზამს (ca ṗirs uzams)
• ცა ძირს მოიდგამს (ca ʒirs moidgams)
• ცა და ქვეყანა (ca da kveq̇ana)

 

參見

• ზეცა (zeca)

參考資料

• Orbeliani, Sulxan-Saba (1685–1716年)，Iordanišvili S., 編， Siṭq̇vis ḳona kartuli, romel ars leksiḳoni [The Wisp of Georgian Words That Beeth a Dictionary]，Tbilisi：Georgian SSR print, 出版於1949，第 428 頁

詞源2

名詞

ცა (ca)

1. (方言，非正式，Adjara) ცავ (cav)的另一種寫法

明格列爾語

詞源

繼承自原始南高加索語 *ca-。

名詞

ცა (ca) (不可數)

1. 天空
2. 天堂
3. 上顎

延伸閱讀

• Kajaia, Otar (2005年)，「ცა」，Megrul-kartuli leksiḳoni [Mingrelian–Georgian Dictionary], online version prepared by Joost Gippert，Frankfurt am Main, 出版於2001–2004，第 1747 頁
• Кипшидзе, Иосиф (1914年)，「ცა」，Грамматика мингрельского (иверского) языка с хрестоматией и словарем [Grammar of the Mingrelian (Iverian) Language with a Reader and a Dictionary] (Материалы по яфетическому языкознанию; 7) (俄語)，Saint Petersburg：Academy Press，第 369a 頁
• Kobalia, Alio (2010年)，「ცა」，Merab Čuxua, Nona Kobalia, Nana Kobalia, 合編，Megruli leksiḳoni [Mingrelian Dictionary] (Ḳolxuri seria; 7), online version prepared by Manana Buḳia，Tbilisi：Artanuji，ISBN 978-9941-421-14-3