χρόνος

古希腊语

词源

源头未知。可能与κορμός (kormós) ← 原始印欧语 *(s)ker-有关。

发音

 

• 国际音标^(帮助)：/kʰró.nos/ → /ˈxro.nos/ → /ˈxro.nos/

• (公元前5世纪，阿提卡) 国际音标^(帮助)：/kʰró.nos/
• (公元1世纪，通用) 国际音标^(帮助)：/ˈkʰro.nos/
• (公元4世纪，通用) 国际音标^(帮助)：/ˈxro.nos/
• (公元10世纪，拜占庭) 国际音标^(帮助)：/ˈxro.nos/
• (公元10世纪，君士坦丁堡) 国际音标^(帮助)：/ˈxro.nos/

名词

χρόνος (khrónos) m (属格 χρόνου); 二类变格

1. 时间（抽象概念）
2. 特定的时间，时段，时刻
3. 一生，寿命
4. 年龄
5. 延迟，延缓
6. (语法，通用) 时态

屈折

ὁ χρόνος；τοῦ χρόνου的第二类变格（阿提卡）

格 / #	单数	双数	复数
主格	ὁ χρόνος ho khrónos	τὼ χρόνω tṑ khrónō	οἱ χρόνοι hoi khrónoi
属格	τοῦ χρόνου toû khrónou	τοῖν χρόνοιν toîn khrónoin	τῶν χρόνων tôn khrónōn
与格	τῷ χρόνῳ tôi khrónōi	τοῖν χρόνοιν toîn khrónoin	τοῖς χρόνοις toîs khrónois
宾格	τὸν χρόνον tòn khrónon	τὼ χρόνω tṑ khrónō	τοὺς χρόνους toùs khrónous
呼格	χρόνε khróne	χρόνω khrónō	χρόνοι khrónoi
注意：	此表中给出的是阿提卡式变格。其他方言的变格，请参见Appendix:古希腊语方言变格。

近义词

• καιρός (kairós)

派生词

• ἀνισόχρονος (anisókhronos)
• ἀνομοιόχρονος (anomoiókhronos)
• αὐτόχρονος (autókhronos)
• ἄχρονος (ákhronos)
• βαιόχρονος (baiókhronos)
• δίχρονος (díkhronos)
• ἔγχρονος (énkhronos)
• ἑξάχρονος (hexákhronos)
• ἑπτάχρονος (heptákhronos)
• ἑτερόχρονος (heterókhronos)
• ἰσόχρονος (isókhronos)
• μετάχρονος (metákhronos)
• μονόχρονος (monókhronos)
• ὀκτάχρονος (oktákhronos)
• ὁλόχρονος (holókhronos)
• ὁμοιόχρονος (homoiókhronos)
• ὁμόχρονος (homókhronos)
• πεντάχρονος (pentákhronos)
• πολυχρονικός (polukhronikós)
• πρόχρονος (prókhronos)
• πρωτόχρονος (prōtókhronos)
• σύγχρονος (súnkhronos)
• τετράχρονος (tetrákhronos)
• τρίχρονος (tríkhronos)
• ὑπέρχρονος (hupérkhronos)
• ὑπόχρονος (hupókhronos)
• ὑστερόχρονος (husterókhronos)
• χρόνιος (khrónios)

 

派生语汇

• 希腊语: χρόνος m (chrónos) (古典借词)
• → 加泰罗尼亚语: crono-
• → 捷克语: chrono-
• → 英语: chrono-
• → 法语: chrono-
• → 爱尔兰语: cróna-
• → 意大利语: crono-
• → 葡萄牙语: crono-
• → 西班牙语: crono-

参考资料

• “χρόνος”, in Liddell & Scott (1940) A Greek–English Lexicon, Oxford: Clarendon Press
• “χρόνος”, in Liddell & Scott (1889) An Intermediate Greek–English Lexicon, New York: Harper & Brothers
• “χρόνος”, in Autenrieth, Georg (1891) A Homeric Dictionary for Schools and Colleges, New York: Harper and Brothers
• Bailly, Anatole (1935) Le Grand Bailly: Dictionnaire grec-français, Paris: Hachette
• Bauer, Walter et al. (2001) A Greek–English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature, 3版, 芝加哥: 芝加哥大学出版社
• χρόνος in Cunliffe, Richard J. (1924) A Lexicon of the Homeric Dialect: Expanded Edition, Norman: University of Oklahoma Press, 出版于1963
• “χρόνος”, in Slater, William J. (1969) Lexicon to Pindar, Berlin: Walter de Gruyter
• G5550, Strong, James (1979) Strong’s Exhaustive Concordance to the Bible
• Woodhouse, S. C. (1910) English–Greek Dictionary: A Vocabulary of the Attic Language‎^[1], London: Routledge & Kegan Paul Limited.
  • age idem, page 18.
  • chronology idem, page 132.
  • date idem, page 196.
  • epoch idem, page 279.
  • era idem, page 281.
  • period idem, page 607.
  • space idem, page 797.
  • time idem, page 875.

希腊语

其他写法

• χρονιά f (chroniá)

词源

源自古希腊语 χρόνος (khrónos)。

发音

• 国际音标^(帮助)：/ˈxɾonos/
• 断字：χρό‧νος

名词

χρόνος (chrónos) m (复数 χρόνοι) (第二中性复数：χρόνια (chrónia))

1. (抽象概念) 时间 (无复数)

   Ο χρόνος φεύγει και δεν ξαναγυρνά.

   O chrónos févgei kai den xanagyrná.

   时光一逝永不回。

2. 时期，时段，时代
3. 年

   Χρόνια πολλά

   Chrónia pollá

   节日时的问候语

   (字面意思是“许多年”)

   1. 年龄：参见口语属格 χρονών
4. (语法) 时态
5. 册

变格

χρόνος的变格

	单数	复数
主格	χρόνος •	χρόνοι •
属格	χρόνου •	χρόνων •
宾格	χρόνο •	χρόνους •
呼格	χρόνε •	χρόνοι •
表示“年龄”时，口语复数属格也作 χρονών、χρονώ；第二中性复数：χρόνια (chrónia)

近义词

• (时间)： καιρός m (kairós)

派生词

• εκτός τόπου και χρόνου (ektós tópou kai chrónou)
• εν ευθέτω χρόνω (en efthéto chróno, “将来某时”) (ἐν εὐθέτῳ χρόνῳ) (正式)
• ευτυχισμένος ο καινούριος χρόνος (eftychisménos o kainoúrios chrónos, “新年快乐”)
• και του χρόνου! (kai tou chrónou!, “（祝愿）明年也！”)
• κακό χρόνο να ’χεις (kakó chróno na ’cheis, 咒骂语) 〈口〉
• μας άφησε χρόνους (mas áfise chrónous, “他/她去世了”) (非正式)
• Μέσος χρόνος Γκρίνουιτς m (Mésos chrónos Gkrínouits, “格林威治平均时间”)
• ο χρόνος είναι χρήμα (o chrónos eínai chríma, “时间就是金钱”)
• πάει ένας χρόνος (páei énas chrónos, “一年前”)
• πάνω στο χρόνο (páno sto chróno, “在年终”)
• προϊόντος του χρόνου (proïóntos tou chrónou, “久而久之”) (προϊόντος τοῦ χρόνου)
• συν τω χρόνω (syn to chróno, “迟早，将来”) (σὺν τῷ χρόνῳ) (正式)
• του χρόνου (tou chrónou, “明年”)
• χρόνια και ζαμάνια (chrónia kai zamánia, “长久，多年来”)
• χρόνια πολλά (chrónia pollá, “生日快乐”)
• χρόνιος (chrónios, “长期的，永恒的，慢性（病）的”)
• χρόνου φείδου (chrónou feídou, “不要浪费时间”) (古谚)

相关词汇

• αχρόνιαστος (achróniastos, “活不过一年的”)
• αχρονικός (achronikós, “不受时间限制的，永恒的”)
• αχρόνιστος (achrónistos, “未满一岁的，未满一年的”)
• άχρονος (áchronos, “不受时间限制的，永恒的”)
• χρονιά f (chroniá, “一年”)
• χρονιάρης (chroniáris, “每年庆祝一次的；一岁的”) (非正式)
• χρονιάρικος (chroniárikos, “一年的，一岁的”) (非正式)
• χρονιάτικος (chroniátikos, “整年的”) (非正式)
• χρονίζω (chronízo, “满一年；延迟，拖延，费时”)
• χρονικός (chronikós, “时间的”)
• χρόνιος (chrónios, “长期的，慢性（病）的”)
• χρονισμός (chronismós, “计时”) 〈新〉

复合词：

• -χρονος (-chronos)
• χρονο- (chrono-)

相关词

• αναχρονισμός m (anachronismós, “不合时宜，过时，落后”)
• αναχρονιστικός (anachronistikós, “不合时宜的，过时的”)
• του αντίχρονου / αντιχρόνου (antichrónou, “两年后”) 〈口〉
• αρχιχρονιά f (archichroniá, “元旦”) 〈口〉
• ασυγχρόνιστος (asynchrónistos, “不同步的”)
• ασύγχρονος (asýnchronos, “异步的”)
• αχρονολόγητος (achronológitos, “未注明日期的”)
• βραχυχρόνιος (vrachychrónios, “短暂的”)
• βραχύχρονος (vrachýchronos, “短（元音）的”) (语法, 语音学)
• δεκαεννιάχρονος (dekaenniáchronos, “19年的”)
• δεκαεξάχρονος (dekaexáchronos, “16年的”) (参见：χρονος)
• δεκάχρονος (dekáchronos, “10年的”)
• διαχρονία f (diachronía, “历时性”) (语言学)
• διαχρονικός (diachronikós, “历时性的”)
• διαχρονικότητα f (diachronikótita, “具有历时性”)
• διχρονίτικος (dichronítikos, “两年的”) 〈口〉
• δίχρονος (díchronos, “两年的，两岁的；两个音节的”) (参见：χρονος)
• εκατοχρονίτης m (ekatochronítis, “百岁老人”) 〈口〉
• εκατοχρονίτικος (ekatochronítikos, “百岁的”)
• εκσυγχρονίζω (eksynchronízo, “使现代化”)
• εκσυγχρονισμός m (eksynchronismós, “现代化”)
• εκσυγχρονιστής m (eksynchronistís, “现代化者”)
• εκσυγχρονιστικός (eksynchronistikós, “现代化的”)
• ετεροχρονίζω (eterochronízo, “推迟，延缓”)
• ετεροχρονισμένος (eterochronisménos, “推迟的”, 分词)
• ετεροχρονισμός m (eterochronismós, “推迟，延缓”)
• ετερόχρονος (eteróchronos, “推迟的”)
• ημίχρονο n (imíchrono, “半场”)
• ισόχρονος (isóchronos, “时间相同的”)
• κοψοχρονιά (kopsochroniá, “以低价”)

• μακροχρόνιος (makrochrónios, “长期的”)
• μακρόχρονος (makróchronos, “长（元音）的”) (语法, 语音学)
• μεσοχρονίς (mesochronís, “在年中”) 〈口〉
• μεταχρονολόγηση f (metachronológisi, “填迟日期”)
• μεταχρονολογώ (metachronologó, “填迟日期”)
• μονόχρονος (monóchronos, “单音节的”) 〈罕〉
• ολιγόχρονος (oligóchronos, “短暂的，短期的”)
• ολοχρονίς (olochronís, “全年；连续不断”, 副词) 〈口〉
• του παραχρόνου (parachrónou, “两年后”) (俗语)
• πολυχρονεμένος (polychroneménos, “祝你长寿”) 〈旧／口〉
• πολυχρόνιο n (polychrónio, “祈祷长寿”) 〈旧〉
• πολύχρονος (polýchronos, “长期的，多年的”)
• προτερόχρονος (proteróchronos, “先前的，较早的”)
• προχρονολόγηση f (prochronológisi)
• προχρονολογώ (prochronologó, “填早日期”)
• Πρωτοχρονιά f (Protochroniá, “元旦”)
• πρωτοχρονιάτικος (protochroniátikos, “元旦的”)
• συγχρονία f (synchronía, “共时性”) (语言学)
• συγχρονίζω (synchronízo, “使共时，使同步”)
• συγχρονικός (synchronikós, “共时的”) (语言学, 历史学)
• συγχρονικότητα f (synchronikótita, “同步性”)
• συγχρονισμός m (synchronismós, “同步”)
• συγχρονιστικός (synchronistikós, “同步的”)
• σύγχρονος (sýnchronos, “现代的；当代的；同步的”)
• ταυτόχρονος (taftóchronos, “同时的”)
• ταυτοχρόνως (taftochrónos, “同时”)
• υπερσύγχρονος (ypersýnchronos, “最先进的”)
• υστερόχρονος (ysteróchronos, “后来的，后面的”)
• χιλιοχρονίτης m (chiliochronítis, “一千岁的人”) 〈口〉
• χιλιοχρονίτικος (chiliochronítikos, “一千岁的”)
• χιλιόχρονος (chilióchronos, “千年的，一千岁的”)

• χρονοβόρος (chronovóros, “耗时的，费时的”)
• χρονικογράφος m (chronikográfos, “编年史家”)
• χρονικοϋποθετικός (chronikoÿpothetikós, “时间条件句”) (语法)
• χρονογράφημα n (chronográfima, “幽默讽刺专栏”)
• χρονογραφία f (chronografía, “纪事”)
• χρονογραφικός (chronografikós, “编年史的；按时间顺序的”)
• χρονογράφος m (chronográfos, “编年史家；专栏作家”)
• χρονογραφώ (chronografó, “写幽默讽刺专栏”)
• χρονοδιάγραμμα n (chronodiágramma, “时间表”)
• χρονοδιακόπτης m (chronodiakóptis, “定时开关”)
• χρονοεπίδομα n (chronoepídoma, “工龄津贴”)
• χρονολόγηση f (chronológisi, “测定年代”)
• χρονολογία f (chronología, “年表；时间顺序”)
• χρονολογικός (chronologikós, “按时间顺序的”)
• χρονολόγιο n (chronológio)
• χρονολογώ (chronologó, “测定年代；追溯到”)
• χρονομεριστικός (chronomeristikós, “分时的”)
• χρονομέτρης m (chronométris, “计时员”)
• χρονομέτρηση f (chronométrisi, “计时”)
• χρονομετρικός (chronometrikós, “计时的”)
• χρονομετρώ (chronometró, “计时”)
• χρονόμετρο n (chronómetro, “精密时计；节拍器”)
• χρονοντούλαπο n (chronontoúlapo)
• χρονοτριβή f (chronotriví, “拖延，耽搁”)
• χρονοτριβώ (chronotrivó, “拖延，耽搁”)
• χρονοχρέωση f (chronochréosi, “计时收费”)
• χωρόχρονος m/χωροχρόνος (chorochrónos, “时空”)
• χωροχρονικός (chorochronikós, “时空的”)