ταχύς

古希臘語

詞源

可能源自原始印歐語 *dʰn̥gʰ-ú-s，*dʰengʰ- (“快速走”) 的零階 u-詞幹形式，基於與立陶宛語 déngti (“奔跑；趕快”) 的對比而來，不過 Fraenkel 認為這有爭議。

與梵語 तकु (taku)、तक्व (takva, “快速的”)在詞源上無關，因為古希臘語 χ (kh)和梵語 क् (k)並不匹配，比較級θάσσων (thássōn)也證明了ταχύς (takhús)當中的τ (t)原本是θ (th)，源自送氣的原始印歐語 *dʰ（參見格拉斯曼定律）。

發音

 

• 國際音標^(幫助)：/ta.kʰýs/ → /taˈçys/ → /taˈçis/

• (公元前5世紀，阿提卡) 國際音標^(幫助)：/ta.kʰýs/
• (公元1世紀，通用) 國際音標^(幫助)：/taˈkʰys/
• (公元4世紀，通用) 國際音標^(幫助)：/taˈçys/
• (公元10世紀，拜占庭) 國際音標^(幫助)：/taˈçys/
• (公元10世紀，君士坦丁堡) 國際音標^(幫助)：/taˈçis/

形容詞

τᾰχῠ́ς (takhús) m (陰性 τᾰχεῖᾰ，中性 τᾰχῠ́); 第一類/第三類

1. 快速的，迅速的
2. 不久的

變格

τᾰχῠ́ς；τᾰχεῖᾰ；τᾰχῠ́的第一、第三類變格（阿提卡）

數		S單數				D雙數				P複數
格/性		陽性	陰性	中性		陽性	陰性	中性		陽性	陰性	中性
N主格		τᾰχῠ́ς takhús	τᾰχεῖᾰ takheîa	τᾰχῠ́ takhú		τᾰχέε takhée	τᾰχείᾱ takheíā	τᾰχέε takhée		τᾰχείς takheís	τᾰχεῖαι takheîai	τᾰχή / τᾰχέᾰ takhḗ / takhéa
G屬格		τᾰχέος takhéos	τᾰχείᾱς takheíās	τᾰχέος takhéos		τᾰχέοιν takhéoin	τᾰχείαιν takheíain	τᾰχέοιν takhéoin		τᾰχέων takhéōn	τᾰχειῶν takheiôn	τᾰχέων takhéōn
D與格		τᾰχεί takheí	τᾰχείᾳ takheíāi	τᾰχεί takheí		τᾰχέοιν takhéoin	τᾰχείαιν takheíain	τᾰχέοιν takhéoin		τᾰχέσῐ / τᾰχέσῐν takhési(n)	τᾰχείαις takheíais	τᾰχέσῐ / τᾰχέσῐν takhési(n)
A賓格		τᾰχῠ́ν takhún	τᾰχεῖᾰν takheîan	τᾰχῠ́ takhú		τᾰχέε takhée	τᾰχείᾱ takheíā	τᾰχέε takhée		τᾰχείς takheís	τᾰχείᾱς takheíās	τᾰχή / τᾰχέᾰ takhḗ / takhéa
V呼格		τᾰχῠ́ takhú	τᾰχεῖᾰ takheîa	τᾰχῠ́ takhú		τᾰχέε takhée	τᾰχείᾱ takheíā	τᾰχέε takhée		τᾰχείς takheís	τᾰχεῖαι takheîai	τᾰχή / τᾰχέᾰ takhḗ / takhéa
派生形式		副詞				比較級				最高級
		τᾰχέως takhéōs				τᾰχύτερος / θᾱ́σσων / τᾰχῐ́ων takhúteros / thā́ssōn / takhíōn				τᾰχῠ́τᾰτος / τᾰ́χῐστος takhútatos / tákhistos
注意：		此表中給出的是阿提卡式變格。其他方言的變格，請參見Appendix:古希臘語方言變格。

τᾰχῠ́ς；τᾰχεῖᾰ；τᾰχῠ́的第一、第三類變格（史詩）

數		S單數				D雙數				P複數
格/性		陽性	陰性	中性		陽性	陰性	中性		陽性	陰性	中性
N主格		τᾰχῠ́ς takhús	τᾰχεῖᾰ takheîa	τᾰχῠ́ takhú		τᾰχέε takhée	τᾰχείᾱ takheíā	τᾰχέε takhée		τᾰχέες takhées	τᾰχεῖαι takheîai	τᾰχή / τᾰχέᾰ takhḗ / takhéa
G屬格		τᾰχέος takhéos	τᾰχείης takheíēs	τᾰχέος takhéos		τᾰχέοιῐν takhéoiin	τᾰχείαιν / τᾰχείαιῐν / τᾰχείῃῐν takheíai(i)n / takheíēiin	τᾰχέοιῐν takhéoiin		τᾰχέων takhéōn	τᾰχειᾱ́ων / τᾰχειέ͜ων / τᾰχειῶν takheiā́ōn / takheié͜ōn / takheiôn	τᾰχέων takhéōn
D與格		τᾰχεί takheí	τᾰχείῃ takheíēi	τᾰχεί takheí		τᾰχέοιῐν takhéoiin	τᾰχείαιν / τᾰχείαιῐν / τᾰχείῃῐν takheíai(i)n / takheíēiin	τᾰχέοιῐν takhéoiin		τᾰχέεσσῐ / τᾰχέεσσῐν / τᾰχέεσῐ / τᾰχέεσῐν / τᾰχέσῐ / τᾰχέσῐν takhéessi(n) / takhéesi(n) / takhési(n)	τᾰχείῃσῐ / τᾰχείῃσῐν / τᾰχείῃς / τᾰχείαις takheíēisi(n) / takheíēis / takheíais	τᾰχέεσσῐ / τᾰχέεσσῐν / τᾰχέεσῐ / τᾰχέεσῐν / τᾰχέσῐ / τᾰχέσῐν takhéessi(n) / takhéesi(n) / takhési(n)
A賓格		τᾰχῠ́ν takhún	τᾰχεῖᾰν takheîan	τᾰχῠ́ takhú		τᾰχέε takhée	τᾰχείᾱ takheíā	τᾰχέε takhée		τᾰχέᾰς takhéas	τᾰχείᾱς takheíās	τᾰχή / τᾰχέᾰ takhḗ / takhéa
V呼格		τᾰχῠ́ takhú	τᾰχεῖᾰ takheîa	τᾰχῠ́ takhú		τᾰχέε takhée	τᾰχείᾱ takheíā	τᾰχέε takhée		τᾰχέες takhées	τᾰχεῖαι takheîai	τᾰχή / τᾰχέᾰ takhḗ / takhéa
派生形式		副詞				比較級				最高級
		τᾰχέως takhéōs				θᾱ́σσων thā́ssōn				τᾰ́χῐστος tákhistos
注意：		除阿提卡方言以外的其他方言沒有得到充分證實。有些形式只是推測，請謹慎使用。

近義詞

• ὠκύς (ōkús)

反義詞

• βραδύς (bradús, “緩慢的”)

同類詞彙

• θᾱ́σσων (thā́ssōn, “更快的”)

派生詞彙

• ταχέως (takhéōs)
• τᾰχῠθᾰ́νᾰτος (takhuthánatos)
• ταχύπους (takhúpous)
• ταχύπωλος (takhúpōlos)
• ταχυτής (takhutḗs)

 

派生語彙

• → 英語: tachy- (學術化借詞)

延伸閱讀

• “ταχύς”, in Liddell & Scott (1940) A Greek–English Lexicon, Oxford: Clarendon Press
• “ταχύς”, in Liddell & Scott (1889) An Intermediate Greek–English Lexicon, New York: Harper & Brothers
• “ταχύς”, in Autenrieth, Georg (1891) A Homeric Dictionary for Schools and Colleges, New York: Harper and Brothers
• Bailly, Anatole (1935) Le Grand Bailly: Dictionnaire grec-français, Paris: Hachette
• Bauer, Walter et al. (2001) A Greek–English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature, 3版, 芝加哥: 芝加哥大學出版社
• ταχύς in Cunliffe, Richard J. (1924) A Lexicon of the Homeric Dialect: Expanded Edition, Norman: University of Oklahoma Press, 出版于1963
• “ταχύς”, in Slater, William J. (1969) Lexicon to Pindar, Berlin: Walter de Gruyter
• G5036, Strong, James (1979) Strong’s Exhaustive Concordance to the Bible
• Woodhouse, S. C. (1910) English–Greek Dictionary: A Vocabulary of the Attic Language‎^[1], London: Routledge & Kegan Paul Limited.
  • expeditious idem, page 293.
  • express idem, page 295.
  • fleet idem, page 327.
  • hasty idem, page 387.
  • headlong idem, page 391.
  • hurried idem, page 411.
  • nimble idem, page 558.
  • quick idem, page 665.
  • rapid idem, page 672.
  • sharp idem, page 762.
  • speedy idem, page 801.
  • swift idem, page 848.
• Sihler, Andrew L. (1995) New Comparative Grammar of Greek and Latin, Oxford, New York: Oxford University Press, ISBN 0195083458

希臘語

詞源

繼承自古希臘語 ταχύς (takhús)。

形容詞

ταχύς (tachýs) m (陰性 ταχεία，中性 ταχύ)

1. 快速的，迅速的

   近義詞： αλματώδης (almatódis)

2. 突然的

變格

ταχύς 的變格

數  格 / 性	單數			複數
	陽性	陰性	中性	陽性	陰性	中性
主格	ταχύς •	ταχεία •	ταχύ •	ταχείς •	ταχείες •	ταχέα •
屬格	ταχέος • / ταχύ •	ταχείας •	ταχύ • / ταχέος •	ταχέων •	ταχειών •	ταχέων •
賓格	ταχύ •	ταχεία •	ταχύ •	ταχείς •	ταχείες •	ταχέα •
呼格	ταχύ •	ταχεία •	ταχύ •	ταχείς •	ταχείες •	ταχέα •
衍生	比較級：πιο + 肯定形（如 πιο ταχύς） 相對最高級：定冠詞 + πιο + 肯定形（如 ο πιο ταχύς）

添加後綴的比較程度

比較級	单数			复数
	阳性	阴性	中性	阳性	阴性	中性
主格	ταχύτερος •	ταχύτερη •	ταχύτερο •	ταχύτεροι •	ταχύτερες •	ταχύτερα •
屬格	ταχύτερου •	ταχύτερης •	ταχύτερου •	ταχύτερων •	ταχύτερων •	ταχύτερων •
賓格	ταχύτερο •	ταχύτερη •	ταχύτερο •	ταχύτερους •	ταχύτερες •	ταχύτερα •
呼格	ταχύτερε •	ταχύτερη •	ταχύτερο •	ταχύτεροι •	ταχύτερες •	ταχύτερα •
衍生	相對最高級：ο + 比較級形式（如“ο ταχύτερος”）
絕對最高級	单数			复数
	阳性	阴性	中性	阳性	阴性	中性
主格	ταχύτατος •	ταχύτατη •	ταχύτατο •	ταχύτατοι •	ταχύτατες •	ταχύτατα •
屬格	ταχύτατου •	ταχύτατης •	ταχύτατου •	ταχύτατων •	ταχύτατων •	ταχύτατων •
賓格	ταχύτατο •	ταχύτατη •	ταχύτατο •	ταχύτατους •	ταχύτατες •	ταχύτατα •
呼格	ταχύτατε •	ταχύτατη •	ταχύτατο •	ταχύτατοι •	ταχύτατες •	ταχύτατα •

相關詞彙

• ισοταχής (isotachís, “速度相同的”)
• ταχύτητα f (tachýtita, “速度”)