կապար

亚美尼亚语

发音

• (东亚美尼亚语) 国际音标^(帮助): /kɑˈpɑɾ/, [kɑpɑ́ɾ]
• (西亚美尼亚语) 国际音标^(帮助): /ɡɑˈbɑɾ/, [ɡɑbɑ́ɾ]
• 断字：կա‧պար

词源1

化学元素
Pb
前：թալիում (tʿalium) (Tl)
后：բիսմութ (bismutʿ) (Bi)

古典借词，源自古典亚美尼亚语 կապար (kapar)。

名词

կապար • (kapar)

1. 铅

   近义词：արճիճ (arčič)

变格

i-型, 无生命 (东亚美尼亚语)

	单数	复数
主格	կապար (kapar)	կապարներ (kaparner)
与格	կապարի (kapari)	կապարների (kaparneri)
夺格	կապարից (kaparicʿ)	կապարներից (kaparnericʿ)
工具格	կապարով (kaparov)	կապարներով (kaparnerov)
方位格	կապարում (kaparum)	կապարներում (kaparnerum)
	定
主格	կապարը/կապարն (kaparə/kaparn)	կապարները/կապարներն (kaparnerə/kaparnern)
与格	կապարին (kaparin)	կապարներին (kaparnerin)
	第一人称所有格
主格	կապարս (kapars)	կապարներս (kaparners)
与格	կապարիս (kaparis)	կապարներիս (kaparneris)
夺格	կապարիցս (kaparicʿs)	կապարներիցս (kaparnericʿs)
工具格	կապարովս (kaparovs)	կապարներովս (kaparnerovs)
方位格	կապարումս (kaparums)	կապարներումս (kaparnerums)
	第二人称所有格
主格	կապարդ (kapard)	կապարներդ (kaparnerd)
与格	կապարիդ (kaparid)	կապարներիդ (kaparnerid)
夺格	կապարիցդ (kaparicʿd)	կապարներիցդ (kaparnericʿd)
工具格	կապարովդ (kaparovd)	կապարներովդ (kaparnerovd)
方位格	կապարումդ (kaparumd)	կապարներումդ (kaparnerumd)

派生词汇

• կապարյա (kaparya, “铅的”)

词源2

继承自古典亚美尼亚语 կապար (kapar)。

名词

կապար • (kapar)

1. 山柑（Capparis）

   近义词：կապրցախ (kaprcʿax)

变格

i-型, 无生命 (东亚美尼亚语)

	单数	复数
主格	կապար (kapar)	կապարներ (kaparner)
与格	կապարի (kapari)	կապարների (kaparneri)
夺格	կապարից (kaparicʿ)	կապարներից (kaparnericʿ)
工具格	կապարով (kaparov)	կապարներով (kaparnerov)
方位格	կապարում (kaparum)	կապարներում (kaparnerum)
	定
主格	կապարը/կապարն (kaparə/kaparn)	կապարները/կապարներն (kaparnerə/kaparnern)
与格	կապարին (kaparin)	կապարներին (kaparnerin)
	第一人称所有格
主格	կապարս (kapars)	կապարներս (kaparners)
与格	կապարիս (kaparis)	կապարներիս (kaparneris)
夺格	կապարիցս (kaparicʿs)	կապարներիցս (kaparnericʿs)
工具格	կապարովս (kaparovs)	կապարներովս (kaparnerovs)
方位格	կապարումս (kaparums)	կապարներումս (kaparnerums)
	第二人称所有格
主格	կապարդ (kapard)	կապարներդ (kaparnerd)
与格	կապարիդ (kaparid)	կապարներիդ (kaparnerid)
夺格	կապարիցդ (kaparicʿd)	կապարներիցդ (kaparnericʿd)
工具格	կապարովդ (kaparovd)	կապարներովդ (kaparnerovd)
方位格	կապարումդ (kaparumd)	կապարներումդ (kaparnerumd)

古典亚美尼亚语

词源1

源头未知。一般认为本词来自阿卡德语 𒀀𒈖 (A.GAR₅ /⁠abāru⁠/, “铅”)，来自苏美尔语 𒀀𒈖 (A.GAR₅ /⁠agar⁠/, “铅”)，但这样很难解释词首音 կ- (k-)。

名词

կապար (kapar)

1. 铅
2. 铅做的笔

变格

o-类

	单数		复数
主格	կապար (kapar)		կապարք (kaparkʿ)
属格	կապարոյ (kaparoy)		կապարոց (kaparocʿ)
与格	կապարոյ (kaparoy)		կապարոց (kaparocʿ)
宾格	կապար (kapar)		կապարս (kapars)
夺格	կապարոյ (kaparoy)		կապարոց (kaparocʿ)
工具格	կապարով (kaparov)		կապարովք (kaparovkʿ)
方位格	կապար (kapar)		կապարս (kapars)

i-a-类

	单数		复数
主格	կապար (kapar)		կապարք (kaparkʿ)
属格	կապարի (kapari)		կապարաց (kaparacʿ)
与格	կապարի (kapari)		կապարաց (kaparacʿ)
宾格	կապար (kapar)		կապարս (kapars)
夺格	կապարէ (kaparē)		կապարաց (kaparacʿ)
工具格	կապարաւ (kaparaw)		կապարաւք = կապարօք (kaparawkʿ = kaparōkʿ)
方位格	կապարի (kapari)		կապարս (kapars)
可能用于后古典时期

派生词汇

• կապարակիր (kaparakir)
• կապարահատք (kaparahatkʿ)
• կապարայօդ (kaparayōd)
• կապարանման (kaparanman)
• կապարեալ (kapareal)
• կապարեայ (kapareay)

派生语汇

• → 亚美尼亚语: կապար (kapar)

延伸阅读

• Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879年)，“կապար”，Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English]，Venice：S. Lazarus Armenian Academy
• Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837年)，“կապար”，Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (古典亚美尼亚语)，Venice：S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979年)，“կապար”，Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (亚美尼亚语)，2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume版，Yerevan：University Press
• J̌ahukyan, Geworg (2010年)，“կապար”，Vahan Sargsyan, 编，Hayeren stugabanakan baṙaran [亚美尼亚语语源词典] (亚美尼亚语)，Yerevan：Asoghik

词源2

源自波斯语 کبر (kabar, “山柑”)在中古伊朗语支中一未见诸记载的同源词。կապպար (kappar)、քապար (kʿapar)的同源对似词。

名词

կապար (kapar)

1. 山柑（Capparis）
   • 5th century, Bible, Ecclesiastes 12.5:

     Եւ ի բարձունս հայեսցին, եւ ապշութիւն ի ճանապարհին․ եւ ծաղկեսցի նշին, եւ թանձրասցի մարախն, եւ տարածեսցի կապարն․ զի գնաց մարդ ի տուն իւր յաւիտենից, եւ շուրջ եղեն կոծօղք ի հրապարակս։

     Ew i barjuns hayescʿin, ew apšutʿiwn i čanaparhin; ew cağkescʿi nšin, ew tʿanjrascʿi maraxn, ew taracescʿi kaparn; zi gnacʿ mard i tun iwr yawitenicʿ, ew šurǰ eğen kocōğkʿ i hraparaks.

     人怕高处，路上有惊慌，杏树开花，蚱蜢成为重担，刺山柑要落下，因为人归他永远的家，吊丧的在街上往来

派生语汇

• 亚美尼亚语: կապար (kapar), կապարասի (kaparasi)
• → 上古格鲁吉亚语: კაპარი (ḳaṗari)

延伸阅读

• Ačaṙean, Hračʿeay (1973年)，“կապար”，Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (亚美尼亚语)，第 II 卷，2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume版，Yerevan：University Press，第 523ab 页
• Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837年)，“կապար”，Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (古典亚美尼亚语)，Venice：S. Lazarus Armenian Academy
• Hübschmann, Heinrich (1897年) Armenische Grammatik. 1. Theil: Armenische Etymologie，Leipzig：Breitkopf & Härtel，第 165 页
• J̌ahukyan, Geworg (2010年)，“կապար”，Vahan Sargsyan, 编，Hayeren stugabanakan baṙaran [亚美尼亚语语源词典] (亚美尼亚语)，Yerevan：Asoghik
• Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879年)，“կապար”，Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English]，Venice：S. Lazarus Armenian Academy