սնդիկ
亚美尼亚语
编辑| 化学元素 | |
|---|---|
| Hg | |
| 前：ոսկի (oski) (Au) | |
| 后：թալիում (tʿalium) (Tl) | |
词源
编辑发音
编辑音频（东亚美尼亚）： (档案)
名词
编辑սնդիկ • (sndik)
变格
编辑nominalized, i-型 (东亚美尼亚语)
| 单数 | 复数 | |||
|---|---|---|---|---|
| 主格 | սնդիկ (sndik) | սնդիկներ (sndikner) | ||
| 与格 | սնդիկի (sndiki) | սնդիկների (sndikneri) | ||
| 夺格 | սնդիկից (sndikicʿ) | սնդիկներից (sndiknericʿ) | ||
| 工具格 | սնդիկով (sndikov) | սնդիկներով (sndiknerov) | ||
| 方位格 | սնդիկում (sndikum) | սնդիկներում (sndiknerum) | ||
| 定 | ||||
| 主格 | սնդիկը/սնդիկն (sndikə/sndikn) | սնդիկները/սնդիկներն (sndiknerə/sndiknern) | ||
| 与格 | սնդիկին (sndikin) | սնդիկներին (sndiknerin) | ||
| 第一人称所有格 | ||||
| 主格 | սնդիկս (sndiks) | սնդիկներս (sndikners) | ||
| 与格 | սնդիկիս (sndikis) | սնդիկներիս (sndikneris) | ||
| 夺格 | սնդիկիցս (sndikicʿs) | սնդիկներիցս (sndiknericʿs) | ||
| 工具格 | սնդիկովս (sndikovs) | սնդիկներովս (sndiknerovs) | ||
| 方位格 | սնդիկումս (sndikums) | սնդիկներումս (sndiknerums) | ||
| 第二人称所有格 | ||||
| 主格 | սնդիկդ (sndikd) | սնդիկներդ (sndiknerd) | ||
| 与格 | սնդիկիդ (sndikid) | սնդիկներիդ (sndiknerid) | ||
| 夺格 | սնդիկիցդ (sndikicʿd) | սնդիկներիցդ (sndiknericʿd) | ||
| 工具格 | սնդիկովդ (sndikovd) | սնդիկներովդ (sndiknerovd) | ||
| 方位格 | սնդիկումդ (sndikumd) | սնդիկներումդ (sndiknerumd) | ||
古典亚美尼亚语
编辑其他形式
编辑- սնտիկ (sntik)
词源
编辑借自伊朗语支：对比中古波斯语 [需要书册巴列维文] (zy(w)ndk')、摩尼中古波斯语 𐫉𐫏𐫗𐫅𐫃 (zyndg)、古典波斯语 زنده (zinda, “活着的”)、波斯语 جیوه (jive)、ژیوه (žive, “汞”)。对照借自伊朗语族的：中古亚美尼亚语 ժիպակ (žipak)、阿拉伯语 زِئْبَق (ziʔbaq)、زَاؤُوق (zāʔūq)、古典叙利亚语 ܙܝܘܓ (zīwag)、ܣܐܕܢܓ (/sʾdng/)、格鲁吉亚语 სინდიყი (sindiq̇i, “汞”)，后者可能经由亚美尼亚语借入。关于其意思上的发展，对比英语 quicksilver、拉丁语 argentum vivum。正确的词源早在1823年就由 Klaproth 提出。
名词
编辑սնդիկ (sndik)
- 汞，水银
- 8th century, Gregory of Nyssa, Tesutʿiwn yałags mardoys kazmutʿean [On the Formation of Man] [1]:
- Ասի, եւ սնդիկդ (var. սնդիկտ, սնտիկդ) յառաջագոյն հեղեալ, այն որ շուրջ զնովաւ է՝ կողմանաւորի ուրումն եւ փոշոտ վայրի, ի մանր-մանր գնդակս ոլոռնացեալ, յերկրին սփռել առ ոչինչ յայնոսիկ, որ պատահեցին նմա, խառնեալ։
- Asi, ew sndikd (var. sndikt, sntikd) yaṙaǰagoyn heğeal, ayn or šurǰ znovaw ē, koğmanawori urumn ew pʿošot vayri, i manr-manr gndaks oloṙnacʿeal, yerkrin spʿṙel aṙ očʿinčʿ yaynosik, or patahecʿin nma, xaṙneal.
- Ասի, եւ սնդիկդ (var. սնդիկտ, սնտիկդ) յառաջագոյն հեղեալ, այն որ շուրջ զնովաւ է՝ կողմանաւորի ուրումն եւ փոշոտ վայրի, ի մանր-մանր գնդակս ոլոռնացեալ, յերկրին սփռել առ ոչինչ յայնոսիկ, որ պատահեցին նմա, խառնեալ։
- 14th century, Grigor Tatʿewacʿi, Girkʿ kʿarozutʿean or kočʿi Amaṙan hator [Sermons, Summer Part] :[2]
- Վեցերորդ՝ զի ասէ Արիստոտէլ թէ՝ սընդիկն եւ ծծումբն յոր ժամ խառնին ընդ իրեար յերակս երկրի, լինին նիւթ ամենայն հրահալելեաց։ Զի զօրութեամբ աստեղաց՝ սընդիկն եւ ծծումբն յիրեար խառնել, փոխին երբեմնն յոսկի, երբեմն յարծաթ, երբեմն յերկաթ, եւ ի պղինձ, եւ ի կլայեկ։ Արդ՝ թէ երկնից զօրութիւնն զսնդիկն եւ զծծումբն կարէ յոսկի փոխել՝ որչափ եւս առաւել Աստուած կարէ զհացն ի մարմին իւր փոխել։
- Vecʿerord, zi asē Aristotēl tʿē, səndikn ew ccumbn yor žam xaṙnin ənd irear yeraks erkri, linin niwtʿ amenayn hrahaleleacʿ. Zi zōrutʿeamb asteğacʿ, səndikn ew ccumbn yirear xaṙnel, pʿoxin erbemnn yoski, erbemn yarcatʿ, erbemn yerkatʿ, ew i pğinj, ew i klayek. Ard, tʿē erknicʿ zōrutʿiwnn zsndikn ew zccumbn karē yoski pʿoxel, orčʿapʿ ews aṙawel Astuac karē zhacʿn i marmin iwr pʿoxel.
- Վեցերորդ՝ զի ասէ Արիստոտէլ թէ՝ սընդիկն եւ ծծումբն յոր ժամ խառնին ընդ իրեար յերակս երկրի, լինին նիւթ ամենայն հրահալելեաց։ Զի զօրութեամբ աստեղաց՝ սընդիկն եւ ծծումբն յիրեար խառնել, փոխին երբեմնն յոսկի, երբեմն յարծաթ, երբեմն յերկաթ, եւ ի պղինձ, եւ ի կլայեկ։ Արդ՝ թէ երկնից զօրութիւնն զսնդիկն եւ զծծումբն կարէ յոսկի փոխել՝ որչափ եւս առաւել Աստուած կարէ զհացն ի մարմին իւր փոխել։
变格
编辑i-a-类
派生语汇
编辑参考资料
编辑延伸阅读
编辑- Ačaṙean, Hračʿeay (1979年)，“սնդիկ”，Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (亚美尼亚语)，第 IV 卷，2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume版，Yerevan：University Press，第 236ab 页
- Template:R:ar:Asatrian:2006
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837年)，“սնդիկ”，Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (古典亚美尼亚语)，Venice：S. Lazarus Armenian Academy
- J̌ahukyan, Geworg (2010年)，“սնդիկ”，Vahan Sargsyan, 编，Hayeren stugabanakan baṙaran [亚美尼亚语语源词典] (亚美尼亚语)，Yerevan：Asoghik
- Klaproth, Julius (1823年) Asia polyglotta，Paris：A. Schubart，第 104a 页
- Mxitʿar Sebastacʿi (1749年)，“սնդիկ”，Baṙgirkʿ Haykazean lezui [Dictionary of the Armenian Language] (古典亚美尼亚语)，第 I 卷，Venice：S. Lazarus Armenian Academy，第 994b 页
- Template:R:xcl:Perikhanyan:1987，提出该词可能派生自另一伊朗语族词根
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879年)，“սնդիկ”，Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English]，Venice：S. Lazarus Armenian Academy