demək

阿塞拜疆语

其他字母

西里尔字母		демәк
波斯-阿拉伯字母		دئمک

词源

源自原始突厥语 *de- (“说”)。与土耳其语 demek, 哈萨克语 деу (deu), 楚瓦什语 те (te)等同源。

动词

demək

1. 〈及物／不及物〉 说，告诉

   Qərblilər demişkən, zaman puldur.

   正如西方人所说，时间就是金钱。

   Yəhya deyir ki, Məryam evdə yoxdur, halbuki onun evdən çıxmasını heç kim görməyib.

   约翰说玛丽不在家，虽然没人看见她出来过。

   O mənə haraya gedəcəyini demədi.

   他/她没有告诉我他/她要去哪里。

   Düzünü de! ― 说出真相！

2. 〈不及物〉 意味，表示 (+ -dir 或 deyil)

   Bu söz nə deməkdir?

   这个词是什么意思？

   "Cədid" sözü ərəbcə "yeni" deməkdir.

   jadid 在阿拉伯语中的意思是“新”。

   Bu ciddi bir məsələdir, amma bu o demək deyil ki, barəsində zarafat etmək olmaz.

   这是件严肃的事情，但不意味着不许别人开玩笑。

变位

demək的变位

肯定
主语非过去分词			deyən
主语过去分词			demiş
主语将来确定分词			deyəcəq
非主语分词			(mənim +) dediyim	(sənin +) dediyin	(属施 +) dediyi	(bizim +) dediyimiz	(sizin +) dediyiniz	(属施 +) dediyi 或 dedikləri
			deyib
一般时间分词			deyəndə
强化分词			dedikcə
特定时间分词			deyərkən
情态分词			deyərək
不定式			demək
			单数			复数
			第一	第二	第三	第一	第二	第三
直陈	现在	一般	deyirəm	deyirsən	deyir	deyirik	deyirsiniz	deyirlər
		完成1	demişəm	demisən, demişsən*	demişdir	demişik	demisiniz, demişsiniz*	demişlər
		完成2	–	deyibsən	deyib(dir)	–	deyibsiniz	deyib(dir)lər
	过去	一般	dedim	dedin	dedi	dedik	dediniz	dedilər
		连续	deyirdim	deyirdin	deyirdi	deyirdik	deyirdiniz	deyirdilər
		完成	demişdim	demişdin	demişdi	demişdik	demişdiniz	demişdilər
	将来	确定	deyəcəyəm	deyəcəksən	deyəcək	deyəcəyik	deyəcəksiniz	deyəcəklər
		不定	deyərəm	deyərsən	deyər	deyərik	deyərsiniz	deyərlər
	过去将来	确定	deyəcəkdim	deyəcəkdin	deyəcəkdi	deyəcəkdik	deyəcəkdiniz	deyəcəkdilər
		不定	deyərdim	deyərdin	deyərdi	deyərdik	deyərdiniz	deyərdilər
条件	现在		desəm	desən	desə	desək	desəniz	desələr
	过去		desəydim	desəydin	desəydi	desəydik	desəydiniz	desəydilər
虚拟			deyəm	deyəsən	deyə	deyək	deyəsiniz	deyələr
劝励			deyəsiyəm	deyəsisən	deyəsi	deyəsiyik	deyəsisiniz	deyəsilər
强制	现在		deməliyəm	deməlisən	deməli	deməliyik	deməlisiniz	deməlilər
	过去		deməliydim	deməliydin	deməliydi	deməliydik	deməliydiniz	deməliydilər
证据	现在		deyirmişəm	deyirmişsən	deyirmiş	deyirmişik	deyirmişsiniz	deyirmişlər
	过去		deyibmişəm	deyibmişsən	deyibmiş	deyibmişik	deyibmişsiniz	deyibmişlər
祈使			deyim	de	desin	deyək, deyəlim*	deyin	desinlər
否定
主语非过去分词			deməyən
主语过去分词			deməmiş
主语将来确定分词			deməyəcəq
非主语分词			(mənim +) demədiyim	(sənin +) demədiyin	(属施 +) demədiyi	(bizim +) demədiyimiz	(sizin +) demədiyiniz	(属施 +) demədiyi 或 demədikləri
动副词			deməyib
一般时间分词			deməyəndə
强化分词			demədikcə
特定时间分词			deməyərkən
情态分词			deməyərək
不定式			deməmək
			单数			复数
			第一	第二	第三	第一	第二	第三
直陈	现在	一般	demirəm	demirsən	demir	demirik	demirsiniz	demirlər
		完成1	deməmişəm	deməmisən, deməmişsən*	deməmiş	deməmişik	deməmisiniz, deməmişsiniz*	deməmişlər
		完成2	–	deməyibsən	deməyib(dir)	–	deməyibsiniz	deməyib(dir)lər
	过去	一般	demədim	demədin	demədi	demədik	demədiniz	demədilər
		连续	demirdim	demirdin	demirdi	demirdik	demirdiniz	demirdilər
		完成	deməmişdim	deməmişdin	deməmişdi	deməmişdik	deməmişdiniz	deməmişdilər
	将来	确定	deməyəcəyəm	deməyəcəksən	deməyəcək	deməyəcəyik	deməyəcəksiniz	deməyəcəklər
		不定	demərəm	demərsən, deməzsən	deməz	demərik	demərsiniz, deməzsiniz	deməzlər
	过去将来	确定	deməyəcəkdim	deməyəcəkdin	deməyəcəkdi	deməyəcəkdik	deməyəcəkdiniz	deməyəcəkdilər
		不定	deməzdim	deməzdin	deməzdi	deməzdik	deməzdiniz	deməzdilər
条件	现在		deməsəm	deməsən	deməsə	deməsək	deməsəniz	deməsələr
	过去		deməsəydim	deməsəydin	deməsəydi	deməsəydik	deməsəydiniz	deməsəydilər
虚拟			deməyəm	deməyəsən	deməyə	deməyək	deməyəsiniz	deməyələr
劝励			deməyəsiyəm	deməyəsisən	deməyəsi	deməyəsiyik	deməyəsisiniz	deməyəsilər
强制	现在		deməməliyəm	deməməlisən	deməməli	deməməliyik	deməməlisiniz	deməməlilər
	过去		deməməliydim	deməməliydin	deməməliydi	deməməliydik	deməməliydiniz	deməməliydilər
证据	现在		deməyirmişəm	deməyirmişsən	deməyirmiş	deməyirmişik	deməyirmişsiniz	deməyirmişlər
	过去		deməyibmişəm	deməyibmişsən	deməyibmiş	deməyibmişik	deməyibmişsiniz	deməyibmişlər
祈使			deməyim	demə	deməsin	deməyək deməyəlim*	deməyin	deməsinlər
潜在否定
主语非过去分词			deyəmməyən
主语将来确定分词			deyəmməyəcəq
非主语分词			(mənim +) deyəmmədiyim	(sənin +) deyəmmədiyin	(属施 +) deyəmmədiyi	(bizim +) deyəmmədiyimiz	(sizin +) deyəmmədiyiniz	(属施 +) deyəmmədiyi 或 deyəmmədikləri
动副词			deyəmməyib
一般时间分词			deyəmməyəndə
强化分词			deyəmmədikcə
特定时间分词			deyəmməyərkən
情态分词			deyəmməyərək
不定式			deyəmməmək
			单数			复数
			第一	第二	第三	第一	第二	第三
直陈	现在	一般	deyəmmirəm	deyəmmirsən	deyəmmir	deyəmmirik	deyəmmirsiniz	deyəmmirlər
		完成1	deyəmməmişəm	deyəmməmisən, deyəmməmişsən*	deyəmməmişdir	deyəmməmişik	deyəmməmisiniz, deyəmməmişsiniz*	deyəmməşmilər
		完成2	–	deyəmməyibsən	deyəmməyib(dir)	–	deyəmməyibsiniz	deyəmməyib(dir)lər
	过去	一般	deyəmmədim	deyəmmədin	deyəmmədi	deyəmmədik	deyəmmədiniz	deyəmmədilər
		连续	deyəmmirdim	deyəmmirdin	deyəmmirdi	deyəmmirdik	deyəmmirdiniz	deyəmmirdilir
		完成	deyəmməmişdim	deyəmməmişdin	deyəmməmişdi	deyəmməmişdik	deyəmməmişdiniz	deyəmməmişdilər
	将来	确定	deyəmməyəcəyəm	deyəmməyəcəksən	deyəmməyəcək	deyəmməyəcəyik	deyəmməyəcəksiniz	deyəmməyəcəklər
		不定	deyəmmərəm	deyəmmərsən, deyəmməzsən	deyəmməz	deyəmmərik	deyəmmərsiniz, deyəmməzsiniz	deyəmməzlər
	过去将来	确定	deyəmməyəcəkdim	deyəmməyəcəkdin	deyəmməyəcəkdi	deyəmməyəcəkdik	deyəmməyəcəkdiniz	deyəmməyəcəkdilər
		不定	deyəmməzdim	deyəmməzdin	deyəmməzdi	deyəmməzdik	deyəmməzdiniz	deyəmməzdilər
条件	现在		deyəmməsəm	deyəmməsən	deyəmməsə	deyəmməsək	deyəmməsəniz	deyəmməsələr
	过去		deyəmməsəydim	deyəmməsəydin	deyəmməsəydi	deyəmməsəydik	deyəmməsəydiniz	deyəmməsəydilər
虚拟			deyəmməyəm	deyəmməyəsən	deyəmməyə	deyəmməyək	deyəmməyəsiniz	deyəmməyələr
祈使			deyəmməyim	deyəmmə	deyəmməsin	deyəmməyək	deyəmməyin	deyəmməsinlər
注：部分变位形式可能只是假设，并非每一种变位形式都确实存在。
* 旧式或高语域

派生词

• deyəsən (“似乎”)

拓展阅读

• “demək” in Obastan.com.