ир

参见：Appendix:"ir"的變體

巴什基尔语

词源

源自原始突厥语 *ēr (“男人”)。

发音

• 国际音标^(帮助): [irĕ], [ir̥]

名词

ир • (ir)

1. 男人

   Был көй ғәҙәттә ирҙәр бейегәндә уйнала.

   Bïl köy ğäðättä irðär beyegändä uynala.

   这种调子一般是男子跳舞时演奏的。

   Күлде ҡамыш матурлай, ирҙе намыҫ матурлай.

   Külde qamïš maturlay, irðe namïθ maturlay.

   香蒲使湖泊美丽，尊严使男人英俊。

2. 丈夫

   Ҡатын бер ҡайҙа ла эшләмәй, ире елкәһендә йәшәй.

   Qatïn ber qayða la ešlämäy, ire yelkähendä yäšäy.

   这个女人没有工作，靠她丈夫（的收入）过活。

   Яңы хөкүмәткә ябай ауыл ҡатындарынан наказ – ирҙәребеҙҙе Себерҙән ҡайтарығыҙ!

   Yañï xökümätkä yabay awïl qatïndarïnan nakaz – irðärebeððe Seberðän qaytarïğïð!

   乡村女性对新政府喊话：把我们的丈夫带回西伯利亚（即在当地创造就业岗位）！

   Эстән янып-көйөүгә ҡарамаҫтан, кисерештәренең тамсыһын да иренә күрһәтергә ашыҡманы.

   Estän yanïp-köyöwgä qaramaθtan, kisereštäreneñ tamsïhïn da irenä kürhätergä ašïqmanï.

   尽管怒火中烧，（她）也没有对她丈夫表现出一点情绪。

变格

ир (ir)的变格

	单数	复数
绝对格	ир (ir)	ирҙәр (irðär)
定属格	ирҙең (irðeñ)	ирҙәрҙең (irðärðeñ)
与格	иргә (irgä)	ирҙәргә (irðärgä)
定宾格	ирҙе (irðe)	ирҙәрҙе (irðärðe)
方位格	ирҙә (irðä)	ирҙәрҙә (irðärðä)
夺格	ирҙән (irðän)	ирҙәрҙән (irðärðän)

反义词

• ҡатын (qatïn, “女人；妻子”)

参见

• (丈夫) хәләл ефет (xäläl yefet) (非正式), иптәш (iptäš) (非正式)

哈卡斯语

词源

源自原始突厥语 *ēr (“男人，男性部落成员，战士，勇者”)。参见土耳其语 er。

名词

ир (ir)

1. 男人
2. 丈夫
3. 男性部落成员

蒙古语

词源

源自原始蒙古语 *hir，对比达斡尔语 xir。

名词

ир • (ir)

1. 刀刃

奥塞梯语

词源

源自原始伊朗语 *wiHráh (“男人”) ← 原始印度-伊朗语 *wiHrás ← 原始印欧语 *wiHrós。传统认为源自奥塞梯语 *áryas，是错误的。

名词

ир (ir)

1. 奥塞梯人
2. 讲伊隆方言的人

鞑靼语

词源

与土耳其语 er有关。

名词

ир • (ir)

1. 男人
2. 丈夫