ир

參見：Appendix:"ir"的變體

巴什基爾語

詞源

源自原始突厥語 *ēr (「男人」)。

發音

• 國際音標^(幫助): [irĕ], [ir̥]

名詞

ир • (ir)

1. 男人

   Был көй ғәҙәттә ирҙәр бейегәндә уйнала.

   Bïl köy ğäðättä irðär beyegändä uynala.

   這種調子一般是男子跳舞時演奏的。

   Күлде ҡамыш матурлай, ирҙе намыҫ матурлай.

   Külde qamïš maturlay, irðe namïθ maturlay.

   香蒲使湖泊美麗，尊嚴使男人英俊。

2. 丈夫

   Ҡатын бер ҡайҙа ла эшләмәй, ире елкәһендә йәшәй.

   Qatïn ber qayða la ešlämäy, ire yelkähendä yäšäy.

   這個女人沒有工作，靠她丈夫（的收入）過活。

   Яңы хөкүмәткә ябай ауыл ҡатындарынан наказ – ирҙәребеҙҙе Себерҙән ҡайтарығыҙ!

   Yañï xökümätkä yabay awïl qatïndarïnan nakaz – irðärebeððe Seberðän qaytarïğïð!

   鄉村女性對新政府喊話：把我們的丈夫帶回西伯利亞（即在當地創造就業崗位）！

   Эстән янып-көйөүгә ҡарамаҫтан, кисерештәренең тамсыһын да иренә күрһәтергә ашыҡманы.

   Estän yanïp-köyöwgä qaramaθtan, kisereštäreneñ tamsïhïn da irenä kürhätergä ašïqmanï.

   儘管怒火中燒，（她）也沒有對她丈夫表現出一點情緒。

變格

ир (ir)的變格

	單數	複數
絕對格	ир (ir)	ирҙәр (irðär)
定屬格	ирҙең (irðeñ)	ирҙәрҙең (irðärðeñ)
與格	иргә (irgä)	ирҙәргә (irðärgä)
定賓格	ирҙе (irðe)	ирҙәрҙе (irðärðe)
方位格	ирҙә (irðä)	ирҙәрҙә (irðärðä)
奪格	ирҙән (irðän)	ирҙәрҙән (irðärðän)

反義詞

• ҡатын (qatïn, 「女人；妻子」)

參見

• (丈夫) хәләл ефет (xäläl yefet) (非正式), иптәш (iptäš) (非正式)

哈卡斯語

詞源

源自原始突厥語 *ēr (「男人，男性部落成員，戰士，勇者」)。參見土耳其語 er。

名詞

ир (ir)

1. 男人
2. 丈夫
3. 男性部落成員

蒙古語

詞源

源自原始蒙古語 *hir，對比達斡爾語 xir。

名詞

ир • (ir)

1. 刀刃

奧塞梯語

詞源

源自原始伊朗語 *wiHráh (「男人」) ← 原始印度-伊朗語 *wiHrás ← 原始印歐語 *wiHrós。傳統認為源自奧塞梯語 *áryas，是錯誤的。

名詞

ир (ir)

1. 奧塞梯人
2. 講伊隆方言的人

韃靼語

詞源

與土耳其語 er有關。

名詞

ир • (ir)

1. 男人
2. 丈夫