维基词典

լեզու

亚美尼亚语

编辑
 
亚美尼亚语维基百科有一篇文章关于：
维基百科 hy

词源

编辑

源自古典亚美尼亚语 լեզու (lezu)。

发音

编辑

名词

编辑

լեզու • (lezu)

  1. 舌头
    լեզվի ծայրին (ծերին) լինել ― lezvi cayrin (cerin) linel ― 话在嘴边
    լեզվի կապը (կապերը՝ կապանքները) խզել՝ կտրել ― lezvi kapə (kaperə, kapankʿnerə) xzel, ktrel ― 打破沉默，开始说话
    լեզվի կապերը բացվել՝ արձակվել՝ քանդվել ― lezvi kaperə bacʿvel, arjakvel, kʿandvel ― 获得发言的机会
    լեզվի տակ մի բան (բան մը) լինել (ըլլալ), ունենալ ― lezvi tak mi ban (ban mə) linel (əllal), unenal ― 有话要说
    լեզվի տակ մնալ ― lezvi tak mnal ― 不回应；默默承受伤人的话语
    լեզվի տակ ըկնել ― lezvi tak əknel ― 成为被八卦的对象
    լեզվի տակին ոսկոր՝ փուշ չլինել ― lezvi takin oskor, pʿuš čʿlinel ― 轻松或流利地说话
    լեզվին գալ ― lezvin gal ― 反驳，回嘴
    լեզվին դիմանալ ― lezvin dimanal ― 能够回复或反驳
    լեզվին զոռ տալ ― lezvin zoṙ tal ― 哄骗；说废话
    լեզվին տալ ― lezvin tal ― 1) 反驳；2) 尝试；3) 参见 լեզվին զոռ տալ
    լեզվին փակ՝ փականք դնել ― lezvin pʿak, pʿakankʿ dnel ― 1) 安静下来，陷入沉默；2) 使不说话，使安静
    լեզվից թույն կաթել / լեզվի ծայրին թույն լինել ― lezvicʿ tʿuyn katʿel / lezvi cayrin tʿuyn linel ― 说出或写下尖刻的言辞
    լեզու ածել ― lezu acel ― 乞求，恳求
    լեզու առնել ― lezu aṙnel ― 1) 获得说话的能力；2) 小孩开始学说话；3) 敢于说出；4) 说三道四，抱怨
    լեզու բերան չունենալ ― lezu beran čʿunenal ― 不善言辞
    լեզու գործածել ― lezu gorcacel ― 说话
    լեզու գտել ― lezu gtel ― 同意，意见一致
    լեզու դառնալ ― lezu daṙnal ― 长时间不停说话
    լեզու դարձնել ― lezu darjnel ― 反驳，回嘴
    լեզու դնել բերանը ― lezu dnel beranə ― 1) 反驳，回嘴；2) 学习或教说某事
    լեզու ելնել ― lezu elnel ― 1) 开始说话；2) 小孩开始学说话
    լեզու թաթախել ― lezu tʿatʿaxel ― （尤用于否定）与某人交谈、说话
    լեզու թացացնել՝ թրջել ― lezu tʿacʿacʿnel, tʿrǰel ― 等同于 լեզու թաթախել
    լեզու թափել ― lezu tʿapʿel ― 1) 劝诱，哄骗；2) 口齿伶俐
    լեզու լինել ― lezu linel ― 1) 获得说话的能力；2) 小孩开始学说话
    լեզու խառնել ― lezu xaṙnel ― （引起）争吵
    լեզու կտրել՝ կտրվել ― lezu ktrel, ktrvel ― 健谈，说很多话
    լեզու հանել ― lezu hanel ― 1) 伸出舌头；2) 回嘴；3) 乞求
    լեզու չունենալ ― lezu čʿunenal ― 1) 哑；2) 被剥夺了说话的能力；3) 没有发言权
    լեզու տալ ― lezu tal ― 1) 使某人说话；2) 参见 լեզու դարձնել；3) 赋予某人说话的能力
    լեզու ցույց տալ ― lezu cʿuycʿ tal ― 1) 伸出舌头；2) 严肃地回答或说话
    լեզու ու բերան կտրել (կտրիլ) ― lezu u beran ktrel (ktril) ― 等同于 լեզու կտրել՝ կտրվել
    լեզու ունենալ ― lezu unenal ― 健谈
    լեզուն ատամի՝ ատամների տակ պահել ― lezun atami, atamneri tak pahel ― 1) 闭嘴，保持安静；2) 守口如瓶，不泄露秘密
    լեզուն արձակել ― lezun arjakel ― 1) 引起说话的欲望，使某人开始说话；2) 开始说话
    լեզուն բան ընկնել ― lezun ban ənknel ― 开始说话
    լեզուն բանալ՝ բաց անել ― lezun banal, bacʿ anel ― 1) 使某人开始说话；2) 开始说话
    լեզու բացվել ― lezu bacʿvel ― 1) 创造出一个能说话或表达自己的机会；2) 开始说话，打破沉默，有勇气说出；3) 小孩说话开始清晰起来
    լեզուն բերանի մեջ դառնալ ― lezun berani meǰ daṙnal ― 能够说话
    լեզուն բերանում թաղիք դառնալ ― lezun beranum tʿağikʿ daṙnal ― 说不出话
    լեզուն բերանում շաղվել ― lezun beranum šağvel ― 参见 լեզուն կապ ընկնել
    լեզուն բերանում չորանալ ― lezun beranum čʿoranal ― 1) 很口渴；2) 说不出话，沉默
    լեզուն բլբուլ դառնալ՝ կտրել ― lezun blbul daṙnal, ktrel ― 开始说很多话
    լեզուն բռնել՝ զորել ― lezun bṙnel, zorel ― 1) （常用否定形式）让自己说出不好的话语、消息；2) 克制住自己；3) 有信心或勇气说出或询问
    լեզուն բռնվել ― lezun bṙnvel ― 等同于 լեզուն կապվել
    լեզուն բունը դնել ― lezun bunə dnel ― 1) 沉默，不回应；2) 以沉默的方式表达反对
    լեզուն դառնալ՝ պտտվել ― lezun daṙnal, pttvel ― 1) 等同于 լեզուն զորել՝ բռնել；2) 能够背诵或清晰地表达
    լեզուն երկար ― lezun erkar ― 大胆的，反叛的
    լեզուն երկար լինել ― lezun erkar linel ― 1) 畅所欲言，有自由表达的地方；2) 健谈，多话
    լեզուն երկարացնել ― lezun erkaracʿnel ― 非常自信大胆地说
    լեզուն իրեն անել՝ պահել՝ քաշել ― lezun iren anel, pahel, kʿašel ― 说话谨慎、不过分
    լեզուն լուռ պահել ― lezun luṙ pahel ― 保持沉默
    լեզուն խածել ― lezun xacel ― 参见 լեզուն կծել
    լեզուն խառնվել ― lezun xaṙnvel ― 说不出话来，不知道说什么好
    լեզուն ծակը կոխել՝ մտցնել դնել ― lezun cakə koxel, mtcʿnel dnel ― 1) 闭嘴；2) 使沉默，使安静
    լեզուն ծամել՝ ծամծմել՝ ծամծմորել ― lezun camel, camcmel, camcmorel ― 说话不清晰，难以理解
    լեզուն ծռել ― lezun cṙel ― 改口
    լեզուն կապ ― lezun kap ― 说不出话来的
    լեզուն կապել ― lezun kapel ― 1) 剥夺某人自由表达或写作的权利；2) 剥夺某人说话的能力
    լեզուն կապ ընկնել ― lezun kap ənknel ― 说不出话
    լեզուն կապվել ― lezun kapvel ― 1) 说不出话；2) 渴望能够自由表达或写作
    լեզուն կարճ ― lezun karč ― 渴望能够自由说话；可怜的，悲惨的
    լեզուն կարճ բռնել ― lezun karč bṙnel ― 守口如瓶，不泄露秘密
    լեզուն կարճ լինել ― lezun karč linel ― 因为内疚而无法自由说话；保持沉默
    լեզուն կարճ պահել ― lezun karč pahel ― 不敢多说，不敢说出一切
    լեզուն կարճանալ ― lezun karčanal ― 失去勇气或信心
    լեզուն կարճացնել ― lezun karčacʿnel ― 说话不自信
    լեզուն կծել ― lezun kcel ― 突然记起或认出
    լեզուն կպչել ― lezun kpčʿel ― 1) 参见 լեզուն կապվել；2) 很冷
    լեզուն կտրվել ― lezun ktrvel ― 闭嘴，安静下来
    լեզուն մի գազ հանել ― lezun mi gaz hanel ― 1) 敢于说出，说话非常大胆；2) （动物）发出缓慢的叫声
    լեզուն շաղվել ― lezun šağvel ― 说不出话；无法清晰地表达自己
    լեզուն շարժել ― lezun šaržel ― 说话，谈话
    լեզուն չորանալ ― lezun čʿoranal ― 1) 等同于 լեզուն պապանձվել；2) 很口渴
    լեզուն պապանձվել ― lezun papanjvel ― 变哑，失去言语能力
    լեզուն պատ գալ ― lezun pat gal ― 结巴，口吃
    լեզուն պռնգովը տալ ― lezun pṙngovə tal ― 说一点点话
    լեզուն ցույց տալ ― lezun cʿuycʿ tal ― 反驳，回嘴
    լեզուն փոխել ― lezun pʿoxel ― 1) 改变想法；2) 改变自己的说话方式、风格
    լեզուն փորը գցել՝ ընկնել՝ մտնել՝ քաշել ― lezun pʿorə gcʿel, ənknel, mtnel, kʿašel ― （因为恐惧等原因而）说不出话来；不知道说什么好
    լեզուն փորը քաշել / լեզուն ծակը կոխել ― lezun pʿorə kʿašel / lezun cakə koxel ― （因为恐惧等原因而）说不出话来；不知道说什么好
    լեզուն քաշել ― lezun kʿašel ― 保持沉默，不说话
    լեզուն գալ ― lezun gal ― 松口，愿意透露秘密
    ինչ որ լեզուդ պտտի՝ ուզի՝ ասի ― inčʿ or lezud ptti, uzi, asi ― 随便，想说什么就说什么
    իր լեզուն ունենալ ― ir lezun unenal ― 1) 能够回答，说话；2) 有特殊需求，要求特殊的待遇s
    իրար հետ լեզու գտնել ― irar het lezu gtnel ― 1) 同意，意见一致；2) 和睦相处
    մեկի լեզվի վրա կարողանալ ― meki lezvi vra karoğanal ― 能够回应某人的论点，争论
    մեկի հետ լեզու թաթախել ― meki het lezu tʿatʿaxel ― （尤用于否定）与某人交谈、说话
    մեկի վրա լեզու հանել ― meki vra lezu hanel ― 训斥，斥责
  2. 动物的舌头，用作食物
  3. 语言
    ազգային լեզու ― azgayin lezu ― 国家语言
    մայրենի լեզու ― mayreni lezu ― 母语
    մեռած լեզու ― meṙac lezu ― 死语
    հին լեզու ― hin lezu ― 古语
    պաշտոնական լեզու ― paštonakan lezu ― 官方语言
    պետական լեզու ― petakan lezu ― 国家语言
    լեզու սովորել ― lezu sovorel ― 学习语言
  4. 话语，讲话；谈话
  5. 言辞尖刻，说话刻薄
  6. 思考，深思熟虑（且有话要说）
  7. 行话
    գիտական լեզու ― gitakan lezu ― 科学语言
    խոսակցական լեզու ― xosakcʿakan lezu ― 白话，俗话
  8. 俚语
  9. (比喻义) 力量
  10. (比喻义) 人，个人
  11. (比喻义) 轻柔的声音
  12. (比喻义) 声音；嗓音
  13. (比喻义) (军事) 俘获以获取情报的敌军士兵
  14. 钟舌
  15. 火舌
  16. 本质；主题
  17. 解释事物本质意义的表达或话语
  18. (比喻义) 表达思想、信息、感觉的手段

变格

编辑
i-型, 无生命 (东亚美尼亚语)
单数 复数
主格 լեզու (lezu) լեզուներ (lezuner)
与格 լեզվի (lezvi) լեզուների (lezuneri)
夺格 լեզվից (lezvicʿ) լեզուներից (lezunericʿ)
工具格 լեզվով (lezvov) լեզուներով (lezunerov)
方位格 լեզվում (lezvum) լեզուներում (lezunerum)
定
主格 լեզուն (lezun) լեզուները/լեզուներն (lezunerə/lezunern)
与格 լեզվին (lezvin) լեզուներին (lezunerin)
第一人称所有格
主格 լեզուս (lezus) լեզուներս (lezuners)
与格 լեզվիս (lezvis) լեզուներիս (lezuneris)
夺格 լեզվիցս (lezvicʿs) լեզուներիցս (lezunericʿs)
工具格 լեզվովս (lezvovs) լեզուներովս (lezunerovs)
方位格 լեզվումս (lezvums) լեզուներումս (lezunerums)
第二人称所有格
主格 լեզուդ (lezud) լեզուներդ (lezunerd)
与格 լեզվիդ (lezvid) լեզուներիդ (lezunerid)
夺格 լեզվիցդ (lezvicʿd) լեզուներիցդ (lezunericʿd)
工具格 լեզվովդ (lezvovd) լեզուներովդ (lezunerovd)
方位格 լեզվումդ (lezvumd) լեզուներումդ (lezunerumd)

衍生词汇

编辑

古亚美尼亚语

编辑

词源

编辑

源自原始印欧语 *dn̥ǵʰwéh₂s。受լիզեմ (lizem, “舔”)的影响；对比立陶宛语 liežuvis，可能也与拉丁语 lingua有关。

名词

编辑

լեզու (lezu)

  1. (解剖学) 舌头
    լեզու ապխտեալ ― lezu apxteal ― 被烟熏干的舌头
    լեզու աղտեղի ― lezu ağteği ― 口出恶言 (字面意思是“脏舌头”)
    լեզու զանգակի ― lezu zangaki ― 钟舌
    լեզու երկրի ― lezu erkri ― 狭窄地带 (字面意思是“舌头土地”)
    լեզու չար, սուտ, նենգաւոր ― lezu čʿar, sut, nengawor ― 恶意诽谤
    լեզու անուշակ, մեղրակաթ ― lezu anušak, meğrakatʿ ― 甜言蜜语
    լեզու քաջ, վսեմ ― lezu kʿaǰ, vsem ― 雄辩
    լեզուի տալ ― lezui tal ― 信口开河
    ի լեզու գալ, արձակել լեզու ― i lezu gal, arjakel lezu ― 能够说话，具备语言能力
    արձակել, ձգել առ ոք զլեզու ― arjakel, jgel aṙ okʿ zlezu ― 公开反对
    լեզուոյ դրունս դնել, ունել զլեզուն, կարճել/սանձել զլեզուն ― lezuoy druns dnel, unel zlezun, karčel/sanjel zlezun ― 沉默，缄默
    մերձ ի ծայր լեզուին ունել ― merj i cayr lezuin unel ― 话到嘴边
    լեզուն ի քիմս կցիլ ― lezun i kʿims kcʿil ― 张口结舌，说话结巴
    անոսկր է լեզու, այլ զոսկերս լեսու ― anoskr ē lezu, ayl zoskers lesu ― 舌无骨却能折断骨
    որպիսի՜ լեզու շաղակրատ ― orpisi! lezu šağakrat ― 真是个话匣子！
  2. (比喻义) 语言；话语；习语
    հայ լեզու ― hay lezu ― 亚美尼亚语
    անգղիական լեզու ― angğiakan lezu ― 英语
    գաւառական լեզու ― gawaṙakan lezu ― 方言；习语
    մայրենի լեզու ― mayreni lezu ― 母语；白话
    կենդանի լեզու ― kendani lezu ― 活的语言
    մեռեալ լեզու ― meṙeal lezu ― 死语
    ուսուցիչ լեզուաց ― usucʿičʿ lezuacʿ ― 语言大师
    վարժապետ գաղղիական լեզուի ― varžapet gağğiakan lezui ― 法语教师
    խօսել այլ եւ այլ լեզուս ― xōsel ayl ew ayl lezus ― 会说多种语言
    կարի քաջ փոխեաց զլեզու իւր ― kari kʿaǰ pʿoxeacʿ zlezu iwr ― 口风完全转变
  3. (比喻义) 人民，民族，国家
  4. (比喻义) 物体的边缘
    լեզու կօշկի ― lezu kōški ― 靴子、鞋子的脚趾部分

变格

编辑
i-a-类
单数 复数
主格 լեզու (lezu) լեզուք (lezukʿ)
属格 լեզուի (lezui) լեզուաց (lezuacʿ)
与格 լեզուի (lezui) լեզուաց (lezuacʿ)
宾格 լեզու (lezu) լեզուս (lezus)
夺格 լեզուէ (lezuē) լեզուաց (lezuacʿ)
工具格 լեզուաւ (lezuaw) լեզուաւք = լեզուօք (lezuawkʿ = lezuōkʿ)
方位格 լեզուի (lezui) լեզուս (lezus)
o-类
单数 复数
主格 լեզու (lezu) լեզուք (lezukʿ)
属格 լեզուոյ (lezuoy) լեզուոց (lezuocʿ)
与格 լեզուոյ (lezuoy) լեզուոց (lezuocʿ)
宾格 լեզու (lezu) լեզուս (lezus)
夺格 լեզուոյ (lezuoy) լեզուոց (lezuocʿ)
工具格 լեզուով (lezuov) լեզուովք (lezuovkʿ)
方位格 լեզու (lezu) լեզուս (lezus)

衍生词汇

编辑

派生语汇

编辑
  • 亚美尼亚语: լեզու (lezu)

参考资料

编辑
  • Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879年)，“լեզու”，Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English]，Venice：S. Lazarus Armenian Academy
  • Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837年)，“լեզու”，Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (古典亚美尼亚语)，Venice：S. Lazarus Armenian Academy
  • Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979年)，“լեզու”，Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (亚美尼亚语)，2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume版，Yerevan：University Press
  • Martirosyan, Hrach (2010年) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8)，Leiden and Boston：Brill，第 307 页
检索自“https://zh.wiktionary.org/w/index.php?title=լեզու&oldid=7660581”