维基词典

լեզու

亚美尼亚语

编辑
 
亞美尼亞語維基百科有一篇文章關於：
維基百科 hy

词源

编辑

源自古典亞美尼亞語 լեզու (lezu)。

发音

编辑

名词

编辑

լեզու • (lezu)

  1. 舌頭
    լեզվի ծայրին (ծերին) լինել ― lezvi cayrin (cerin) linel ― 話在嘴邊
    լեզվի կապը (կապերը՝ կապանքները) խզել՝ կտրել ― lezvi kapə (kaperə, kapankʿnerə) xzel, ktrel ― 打破沉默，開始說話
    լեզվի կապերը բացվել՝ արձակվել՝ քանդվել ― lezvi kaperə bacʿvel, arjakvel, kʿandvel ― 獲得發言的機會
    լեզվի տակ մի բան (բան մը) լինել (ըլլալ), ունենալ ― lezvi tak mi ban (ban mə) linel (əllal), unenal ― 有話要說
    լեզվի տակ մնալ ― lezvi tak mnal ― 不回應；默默承受傷人的話語
    լեզվի տակ ըկնել ― lezvi tak əknel ― 成為被八卦的對象
    լեզվի տակին ոսկոր՝ փուշ չլինել ― lezvi takin oskor, pʿuš čʿlinel ― 輕鬆或流利地說話
    լեզվին գալ ― lezvin gal ― 反駁，回嘴
    լեզվին դիմանալ ― lezvin dimanal ― 能夠回覆或反駁
    լեզվին զոռ տալ ― lezvin zoṙ tal ― 哄騙；說廢話
    լեզվին տալ ― lezvin tal ― 1) 反駁；2) 嘗試；3) 參見 լեզվին զոռ տալ
    լեզվին փակ՝ փականք դնել ― lezvin pʿak, pʿakankʿ dnel ― 1) 安靜下來，陷入沉默；2) 使不說話，使安靜
    լեզվից թույն կաթել / լեզվի ծայրին թույն լինել ― lezvicʿ tʿuyn katʿel / lezvi cayrin tʿuyn linel ― 說出或寫下尖刻的言辭
    լեզու ածել ― lezu acel ― 乞求，懇求
    լեզու առնել ― lezu aṙnel ― 1) 獲得說話的能力；2) 小孩開始學說話；3) 敢於說出；4) 說三道四，抱怨
    լեզու բերան չունենալ ― lezu beran čʿunenal ― 不善言辭
    լեզու գործածել ― lezu gorcacel ― 說話
    լեզու գտել ― lezu gtel ― 同意，意見一致
    լեզու դառնալ ― lezu daṙnal ― 長時間不停說話
    լեզու դարձնել ― lezu darjnel ― 反駁，回嘴
    լեզու դնել բերանը ― lezu dnel beranə ― 1) 反駁，回嘴；2) 學習或教說某事
    լեզու ելնել ― lezu elnel ― 1) 開始說話；2) 小孩開始學說話
    լեզու թաթախել ― lezu tʿatʿaxel ― （尤用於否定）與某人交談、說話
    լեզու թացացնել՝ թրջել ― lezu tʿacʿacʿnel, tʿrǰel ― 等同於 լեզու թաթախել
    լեզու թափել ― lezu tʿapʿel ― 1) 勸誘，哄騙；2) 口齒伶俐
    լեզու լինել ― lezu linel ― 1) 獲得說話的能力；2) 小孩開始學說話
    լեզու խառնել ― lezu xaṙnel ― （引起）爭吵
    լեզու կտրել՝ կտրվել ― lezu ktrel, ktrvel ― 健談，說很多話
    լեզու հանել ― lezu hanel ― 1) 伸出舌頭；2) 回嘴；3) 乞求
    լեզու չունենալ ― lezu čʿunenal ― 1) 啞；2) 被剝奪了說話的能力；3) 沒有發言權
    լեզու տալ ― lezu tal ― 1) 使某人說話；2) 參見 լեզու դարձնել；3) 賦予某人說話的能力
    լեզու ցույց տալ ― lezu cʿuycʿ tal ― 1) 伸出舌頭；2) 嚴肅地回答或說話
    լեզու ու բերան կտրել (կտրիլ) ― lezu u beran ktrel (ktril) ― 等同於 լեզու կտրել՝ կտրվել
    լեզու ունենալ ― lezu unenal ― 健談
    լեզուն ատամի՝ ատամների տակ պահել ― lezun atami, atamneri tak pahel ― 1) 閉嘴，保持安靜；2) 守口如瓶，不洩露秘密
    լեզուն արձակել ― lezun arjakel ― 1) 引起說話的慾望，使某人開始說話；2) 開始說話
    լեզուն բան ընկնել ― lezun ban ənknel ― 開始說話
    լեզուն բանալ՝ բաց անել ― lezun banal, bacʿ anel ― 1) 使某人開始說話；2) 開始說話
    լեզու բացվել ― lezu bacʿvel ― 1) 創造出一個能說話或表達自己的機會；2) 開始說話，打破沉默，有勇氣說出；3) 小孩說話開始清晰起來
    լեզուն բերանի մեջ դառնալ ― lezun berani meǰ daṙnal ― 能夠說話
    լեզուն բերանում թաղիք դառնալ ― lezun beranum tʿağikʿ daṙnal ― 說不出話
    լեզուն բերանում շաղվել ― lezun beranum šağvel ― 參見 լեզուն կապ ընկնել
    լեզուն բերանում չորանալ ― lezun beranum čʿoranal ― 1) 很口渴；2) 說不出話，沉默
    լեզուն բլբուլ դառնալ՝ կտրել ― lezun blbul daṙnal, ktrel ― 開始說很多話
    լեզուն բռնել՝ զորել ― lezun bṙnel, zorel ― 1) （常用否定形式）讓自己說出不好的話語、消息；2) 克制住自己；3) 有信心或勇氣說出或詢問
    լեզուն բռնվել ― lezun bṙnvel ― 等同於 լեզուն կապվել
    լեզուն բունը դնել ― lezun bunə dnel ― 1) 沉默，不回應；2) 以沉默的方式表達反對
    լեզուն դառնալ՝ պտտվել ― lezun daṙnal, pttvel ― 1) 等同於 լեզուն զորել՝ բռնել；2) 能夠背誦或清晰地表達
    լեզուն երկար ― lezun erkar ― 大膽的，反叛的
    լեզուն երկար լինել ― lezun erkar linel ― 1) 暢所欲言，有自由表達的地方；2) 健談，多話
    լեզուն երկարացնել ― lezun erkaracʿnel ― 非常自信大膽地說
    լեզուն իրեն անել՝ պահել՝ քաշել ― lezun iren anel, pahel, kʿašel ― 說話謹慎、不過分
    լեզուն լուռ պահել ― lezun luṙ pahel ― 保持沉默
    լեզուն խածել ― lezun xacel ― 參見 լեզուն կծել
    լեզուն խառնվել ― lezun xaṙnvel ― 說不出話來，不知道說什麼好
    լեզուն ծակը կոխել՝ մտցնել դնել ― lezun cakə koxel, mtcʿnel dnel ― 1) 閉嘴；2) 使沉默，使安靜
    լեզուն ծամել՝ ծամծմել՝ ծամծմորել ― lezun camel, camcmel, camcmorel ― 說話不清晰，難以理解
    լեզուն ծռել ― lezun cṙel ― 改口
    լեզուն կապ ― lezun kap ― 說不出話來的
    լեզուն կապել ― lezun kapel ― 1) 剝奪某人自由表達或寫作的權利；2) 剝奪某人說話的能力
    լեզուն կապ ընկնել ― lezun kap ənknel ― 說不出話
    լեզուն կապվել ― lezun kapvel ― 1) 說不出話；2) 渴望能夠自由表達或寫作
    լեզուն կարճ ― lezun karč ― 渴望能夠自由說話；可憐的，悲慘的
    լեզուն կարճ բռնել ― lezun karč bṙnel ― 守口如瓶，不洩露秘密
    լեզուն կարճ լինել ― lezun karč linel ― 因為內疚而無法自由說話；保持沉默
    լեզուն կարճ պահել ― lezun karč pahel ― 不敢多說，不敢說出一切
    լեզուն կարճանալ ― lezun karčanal ― 失去勇氣或信心
    լեզուն կարճացնել ― lezun karčacʿnel ― 說話不自信
    լեզուն կծել ― lezun kcel ― 突然記起或認出
    լեզուն կպչել ― lezun kpčʿel ― 1) 參見 լեզուն կապվել；2) 很冷
    լեզուն կտրվել ― lezun ktrvel ― 閉嘴，安靜下來
    լեզուն մի գազ հանել ― lezun mi gaz hanel ― 1) 敢於說出，說話非常大膽；2) （動物）發出緩慢的叫聲
    լեզուն շաղվել ― lezun šağvel ― 說不出話；無法清晰地表達自己
    լեզուն շարժել ― lezun šaržel ― 說話，談話
    լեզուն չորանալ ― lezun čʿoranal ― 1) 等同於 լեզուն պապանձվել；2) 很口渴
    լեզուն պապանձվել ― lezun papanjvel ― 變啞，失去言語能力
    լեզուն պատ գալ ― lezun pat gal ― 結巴，口吃
    լեզուն պռնգովը տալ ― lezun pṙngovə tal ― 說一點點話
    լեզուն ցույց տալ ― lezun cʿuycʿ tal ― 反駁，回嘴
    լեզուն փոխել ― lezun pʿoxel ― 1) 改變想法；2) 改變自己的說話方式、風格
    լեզուն փորը գցել՝ ընկնել՝ մտնել՝ քաշել ― lezun pʿorə gcʿel, ənknel, mtnel, kʿašel ― （因為恐懼等原因而）說不出話來；不知道說什麼好
    լեզուն փորը քաշել / լեզուն ծակը կոխել ― lezun pʿorə kʿašel / lezun cakə koxel ― （因為恐懼等原因而）說不出話來；不知道說什麼好
    լեզուն քաշել ― lezun kʿašel ― 保持沉默，不說話
    լեզուն գալ ― lezun gal ― 鬆口，願意透露秘密
    ինչ որ լեզուդ պտտի՝ ուզի՝ ասի ― inčʿ or lezud ptti, uzi, asi ― 隨便，想說什麼就說什麼
    իր լեզուն ունենալ ― ir lezun unenal ― 1) 能夠回答，說話；2) 有特殊需求，要求特殊的待遇s
    իրար հետ լեզու գտնել ― irar het lezu gtnel ― 1) 同意，意見一致；2) 和睦相處
    մեկի լեզվի վրա կարողանալ ― meki lezvi vra karoğanal ― 能夠回應某人的論點，爭論
    մեկի հետ լեզու թաթախել ― meki het lezu tʿatʿaxel ― （尤用於否定）與某人交談、說話
    մեկի վրա լեզու հանել ― meki vra lezu hanel ― 訓斥，斥責
  2. 動物的舌頭，用作食物
  3. 語言
    ազգային լեզու ― azgayin lezu ― 國家語言
    մայրենի լեզու ― mayreni lezu ― 母語
    մեռած լեզու ― meṙac lezu ― 死語
    հին լեզու ― hin lezu ― 古語
    պաշտոնական լեզու ― paštonakan lezu ― 官方語言
    պետական լեզու ― petakan lezu ― 國家語言
    լեզու սովորել ― lezu sovorel ― 學習語言
  4. 話語，講話；談話
  5. 言辭尖刻，說話刻薄
  6. 思考，深思熟慮（且有話要說）
  7. 行話
    գիտական լեզու ― gitakan lezu ― 科學語言
    խոսակցական լեզու ― xosakcʿakan lezu ― 白話，俗話
  8. 俚語
  9. (比喻義) 力量
  10. (比喻義) 人，個人
  11. (比喻義) 輕柔的聲音
  12. (比喻義) 聲音；嗓音
  13. (比喻義) (軍事) 俘獲以獲取情報的敵軍士兵
  14. 鐘舌
  15. 火舌
  16. 本質；主題
  17. 解釋事物本質意義的表達或話語
  18. (比喻義) 表達思想、信息、感覺的手段

变格

编辑
i-型, 无生命 (東亞美尼亞語)
單數 複數
主格 լեզու (lezu) լեզուներ (lezuner)
與格 լեզվի (lezvi) լեզուների (lezuneri)
奪格 լեզվից (lezvicʿ) լեզուներից (lezunericʿ)
工具格 լեզվով (lezvov) լեզուներով (lezunerov)
方位格 լեզվում (lezvum) լեզուներում (lezunerum)
定
主格 լեզուն (lezun) լեզուները/լեզուներն (lezunerə/lezunern)
與格 լեզվին (lezvin) լեզուներին (lezunerin)
第一人稱所有格
主格 լեզուս (lezus) լեզուներս (lezuners)
與格 լեզվիս (lezvis) լեզուներիս (lezuneris)
奪格 լեզվիցս (lezvicʿs) լեզուներիցս (lezunericʿs)
工具格 լեզվովս (lezvovs) լեզուներովս (lezunerovs)
方位格 լեզվումս (lezvums) լեզուներումս (lezunerums)
第二人稱所有格
主格 լեզուդ (lezud) լեզուներդ (lezunerd)
與格 լեզվիդ (lezvid) լեզուներիդ (lezunerid)
奪格 լեզվիցդ (lezvicʿd) լեզուներիցդ (lezunericʿd)
工具格 լեզվովդ (lezvovd) լեզուներովդ (lezunerovd)
方位格 լեզվումդ (lezvumd) լեզուներումդ (lezunerumd)

衍生词汇

编辑

古亚美尼亚语

编辑

词源

编辑

源自原始印歐語 *dn̥ǵʰwéh₂s。受լիզեմ (lizem, “舔”)的影響；對比立陶宛語 liežuvis，可能也與拉丁語 lingua有關。

名词

编辑

լեզու (lezu)

  1. (解剖學) 舌頭
    լեզու ապխտեալ ― lezu apxteal ― 被煙熏乾的舌頭
    լեզու աղտեղի ― lezu ağteği ― 口出惡言 (字面意思是「髒舌頭」)
    լեզու զանգակի ― lezu zangaki ― 鐘舌
    լեզու երկրի ― lezu erkri ― 狹窄地帶 (字面意思是「舌頭土地」)
    լեզու չար, սուտ, նենգաւոր ― lezu čʿar, sut, nengawor ― 惡意誹謗
    լեզու անուշակ, մեղրակաթ ― lezu anušak, meğrakatʿ ― 甜言蜜語
    լեզու քաջ, վսեմ ― lezu kʿaǰ, vsem ― 雄辯
    լեզուի տալ ― lezui tal ― 信口開河
    ի լեզու գալ, արձակել լեզու ― i lezu gal, arjakel lezu ― 能夠說話，具備語言能力
    արձակել, ձգել առ ոք զլեզու ― arjakel, jgel aṙ okʿ zlezu ― 公開反對
    լեզուոյ դրունս դնել, ունել զլեզուն, կարճել/սանձել զլեզուն ― lezuoy druns dnel, unel zlezun, karčel/sanjel zlezun ― 沉默，緘默
    մերձ ի ծայր լեզուին ունել ― merj i cayr lezuin unel ― 話到嘴邊
    լեզուն ի քիմս կցիլ ― lezun i kʿims kcʿil ― 張口結舌，說話結巴
    անոսկր է լեզու, այլ զոսկերս լեսու ― anoskr ē lezu, ayl zoskers lesu ― 舌无骨却能折断骨
    որպիսի՜ լեզու շաղակրատ ― orpisi! lezu šağakrat ― 真是個話匣子！
  2. (比喻義) 語言；話語；習語
    հայ լեզու ― hay lezu ― 亞美尼亞語
    անգղիական լեզու ― angğiakan lezu ― 英語
    գաւառական լեզու ― gawaṙakan lezu ― 方言；習語
    մայրենի լեզու ― mayreni lezu ― 母語；白話
    կենդանի լեզու ― kendani lezu ― 活的語言
    մեռեալ լեզու ― meṙeal lezu ― 死語
    ուսուցիչ լեզուաց ― usucʿičʿ lezuacʿ ― 語言大師
    վարժապետ գաղղիական լեզուի ― varžapet gağğiakan lezui ― 法語教師
    խօսել այլ եւ այլ լեզուս ― xōsel ayl ew ayl lezus ― 會說多種語言
    կարի քաջ փոխեաց զլեզու իւր ― kari kʿaǰ pʿoxeacʿ zlezu iwr ― 口風完全轉變
  3. (比喻義) 人民，民族，國家
  4. (比喻義) 物體的邊緣
    լեզու կօշկի ― lezu kōški ― 靴子、鞋子的腳趾部分

变格

编辑
i-a-類
單數 複數
主格 լեզու (lezu) լեզուք (lezukʿ)
屬格 լեզուի (lezui) լեզուաց (lezuacʿ)
與格 լեզուի (lezui) լեզուաց (lezuacʿ)
賓格 լեզու (lezu) լեզուս (lezus)
奪格 լեզուէ (lezuē) լեզուաց (lezuacʿ)
工具格 լեզուաւ (lezuaw) լեզուաւք = լեզուօք (lezuawkʿ = lezuōkʿ)
方位格 լեզուի (lezui) լեզուս (lezus)
o-類
單數 複數
主格 լեզու (lezu) լեզուք (lezukʿ)
屬格 լեզուոյ (lezuoy) լեզուոց (lezuocʿ)
與格 լեզուոյ (lezuoy) լեզուոց (lezuocʿ)
賓格 լեզու (lezu) լեզուս (lezus)
奪格 լեզուոյ (lezuoy) լեզուոց (lezuocʿ)
工具格 լեզուով (lezuov) լեզուովք (lezuovkʿ)
方位格 լեզու (lezu) լեզուս (lezus)

衍生词汇

编辑

派生語彙

编辑
  • 亞美尼亞語: լեզու (lezu)

参考资料

编辑
  • Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879年)，“լեզու”，Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English]，Venice：S. Lazarus Armenian Academy
  • Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837年)，“լեզու”，Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (古典亞美尼亞語)，Venice：S. Lazarus Armenian Academy
  • Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979年)，“լեզու”，Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (亞美尼亞語)，2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume版，Yerevan：University Press
  • Martirosyan, Hrach (2010年) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8)，Leiden and Boston：Brill，第 307 頁
来自“https://zh.wiktionary.org/w/index.php?title=լեզու&oldid=7660581”